Έκθεση πανεπιστημιακού ινστιτούτου δείχνει πως η Ελλάδα διολίσθησε προς μια «εκλογική Δημοκρατία» (Αξίζει να διαβαστεί)

Θα σας παρουσιάσουμε πρώτα την μετάφραση του κομματιού για την Ελλάδα και ύστερα την γενικότερη εικόνα για τον κόσμο. Δυστυχώς, σύμφωνα με την έρευνα, τα 5,7 δις του πληθυσμού της γης ζουν σε «Δικτατορικά Καθεστώτα» ή «Αυταρχικά Καθεστώτα με Εκλογές».

Ακριβής μετάφραση της έκθεσης (σελ. 17/56)

Η Ελλάδα υποβαθμίστηκε από Φιλελεύθερη (σ.σ. με την κυριολεκτική έννοια και όχι με την περιγραφική πολιτική σκοπιά) σε «Εκλογική Δημοκρατία» το 2022.

Η πτώση χαρακτηρίζεται από μια σταδιακή επιδείνωση θεσμικών δεικτών και ισορροπιών, που αποτελούν των πυρήνα των φιλελεύθερων δημοκρατιών και διασφαλίζουν πως η (δύναμη της) εκτελεστικής εξουσίας είναι περιορισμένη.

Το γράφημα 1 (σ.σ. το παραθέτουμε στο τέλος) δείχνει τους δέκα κορυφαίους δείκτες των Φιλελεύθερων Δημοκρατιών και Συστατικών Διαβούλευσης (σ.σ. Εδώ έρευνας) από το 2017 στο 2022.

Η νομοθεσία και σε μικρότερο βαθμό το δικαστικό σύστημα, συμβατικά (σ.σ. παραδοσιακά) προπύργια της Δημοκρατίας, αποδυναμώνονται σημαντικά στην Ελλάδα.

Η de facto δυνατότητα της νομοθετικής εξουσίας να ελέγχει τις πράξεις της εκτελεστικής εξουσίας διαβρώνει τα περισσότερα (σ.σ. εννοείται ζητήματα που ερευνώνται), ακολουθούμενη από το Κυβερνητικό εύρος της διαβούλευσης με τους κοινωνικούς φορείς και την συμμόρφωση της Κυβέρνησης με τα ανώτατα δικαστήρια (σ.σ. μεταφράζεται σε πληθυντικό γιατί στην Ελλάδα έχουμε τον Άρειο Πάγο και το ΣτΕ).

Το γράφημα 1 δείχνει ακόμα την καταπάτηση της ελευθερίας της έκφρασης, καθώς και την αύξηση στην παρενόχληση δημοσιογράφων και την λογοκρισία στα δημόσια μέσα ενημέρωσης (σ.σ Μαζί με τα ζητήματα της εκτελεστικής εξουσίας και των δικαστηρίων πλήττουν το Κράτος Δικαίου).

Ένα μεγάλο πρόσφατο ζήτημα στην Ελλάδα ήταν το σκάνδαλο των υποκλοπών που αποκαλύφθηκε το 2022: Υποκλοπές από την ΕΥΠ σε μια μεγάλη λίστα πολιτικών αντιπάλων, συμμάχων και ερευνητικών δημοσιογράφων.

Οι δικαστικές έρευνες και οι εξετάσεις από κοινουβουλευτικές επιτροπές και ανεξάρτητες αρχές, καθηστέρησαν για μήνες και δεν έχουν παρουσιάσει πορίσματα.

Για παράδειγμα η Μόνιμη Ειδική Επιτροπή για Θέματα Αρχών και Διαφάνειας στην οποία η τρέχουσα κυβέρνηση έχει την πλειοψηφία, μπλοκάρει μάρτυρες-κλειδιά και αποφάσισε πως οι συνεδριάσεις της Επιτροπής και τα πορίσματα πρέπει να παραμείνουν απόρρητα.

Άλλη μια περιοχή ενδιαφέροντος αποτελεί ο Νόμος του Επιτελικού Κράτους που τέθηκε σε ισχύ από την τωρινή Κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη.

Ο νόμος (4622/2019) εγκαθιδρύει την υπερ-συγκέντρωση εξουσιών στην εκτελεστική εξουσία. 

Ακόμα τοποθετεί την Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών (ΕΥΠ), την δημόσια ραδιοτηλεοπτική συχνότητα της ΕΡΤ και το δημόσιο Πρακτορείο Ειδήσεων ΑΠΕ-ΜΠΕ υπό την επίβλεψη του Πρωθυπουργού.

Αυτό έχει επίδραση στην πτώση των επικριτικών ρεπορτάζ και την άνοδο της αυτολογοκρισίας στα Μέσα Ενημέρωσης. Ακόμα η Ελλάδα καταλαμβάνει την τελευταία θέση ανάμεσα στις χώρες μέλη της ΕΕ στον Δείκτη Ελευθερίας του Τύπου για το 2022».

Σχεδόν αχρείαστο σχόλιο

Δεν έχουμε να αναλύσουμε πολλά, πέραν του γεγονότος πως η υποβάθμιση οφείλεται στην Εκτελεστική, την Δικαστική Εξουσία και την μη σαφή διάκριση των εξουσιών που απειλεί βασικές ελευθερίες στην Ελλάδα.

Η θέση 108 στην Ελευθερία του Τύπου και οι παντός τύπου επιθέσεις κατά δημοσιογράφων (μέσω υποκλοπών, παρενόχληση, τραυματισμούς) δεν βοηθούν. Αντίστοιχα, δεν βοηθούν η υπαγωγή των ΕΡΤ/ΑΠΕ-ΜΠΕ στο Γραφείο του Πρωθυπουργού.

Στα 8 link που ακολουθούν το PDF, αναφέρονται οισιαστικά κάποιες από τις πηγές τις έκθεσης (Υποκλοπές, υπαγωγή υπηρεσιών στο Γραφείο του Πρωθυπουργού, Δικαιοσύνη).

Ας δούμε κάποια χαρακτηριστικά σε όλο τον κόσμο:

• Την δεδομένη στιγμή 42 χώρες μετακινούνται από το πιο δημοκρατικό σε πιο αυταρχικό καθεστώς.
• Οι ΗΠΑ ακολούθησαν την ίδια πορεία με την Ελλάδα: Έχασαν μια θέση και πλέον λογίζονται ως «Δημοκρατία με εκλογές».
• Περίπου 5,7 δισ. ή το 72% του παγκόσμιου πληθυσμού ζουν σε «Αυταρχικά Καθεστώτα με Εκλογές» ή «Κλειστά Αυταρχικά Καθεστώτα» (δικτατορίες). Πρόκειται για αύξηση 46% σε σχέση με πριν 10 χρόνια! Δηλαδή πέρα από την πληθυσμιακή αύξηση, κάποιες χώρες απέκτησαν δικτατορικά καθεστώτα.
• Χώρες με Αυταρχικά Καθεστώτα με Εκλογές λογίζονται ανάμεσα στις άλλες χώρες η Ινδία, η Νιγηρία, το Πακιστάν, η Ρωσία, οι Φιλιππίνες και η Τουρκία.
• Το ποσοστό των ατόμων που ζουν σε δικτατορίες είναι το 28% του παγκόσμιου πληθυσμού ή 2,2 δις. Ανάμεσά τους και η Κίνα.
• Οι Εκλογικές Δημοκρατίες ή Δημοκρατίες με Εκλογές αφορούν το 16% του πληθυσμού και συμπεριλαμβάνουν 58 χώρες.
• Στις Φιλελεύθερες Δημοκρατίες, στην ανώτερη βαθμίδα δηλαδή, βρίσκονται 33 χώρες με το 13% του παγκόσμιου πληθυσμού.
• Η πτώση στην ελευθερία της έκφρασης δεν αφορά μόνο την Ελλάδα: 35 χώρες παρουσίασαν πτώση για το 2022.
• Το 98% στις χώρες τις Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής ζουν είτε σε Αυταρχικά Καθεστώτα με Εκλογές, είτε σε Δικτατορίες. Το υπόλοιπο 2% σε Φιλελεύθερες Δημοκρατίες (Το συνολικά άθροισμα βγαίνει 101% γιατί η στρογγυλοποίηση έγινε προς τα πάνω)!
• Το 89% σε Ασία-Ειρηνικό (χωρίς κεντρική Ασία ή Μέση Ανατολή για να μην υπάρξει επικάλυψη) ζει σε Αυταρχικά Καθεστώτα με Εκλογές και Δικτατορίες.
  Το 4% σε Φιλελεύθερες Δημοκρατίες και το 7% σε Δημοκρατίες με Εκλογές.
• Για τους λάτρεις της στατιστικής, η Ανατολική Ευρώπη έχει συμπεριληφθεί με την Κεντρική Ασία. Τα ποσοστά στην κατηγορία Δυτική Ευρώπη/Βόρεια Αμερική είναι 92% φιλελεύθερες Δημοκρατίες και 8% Δημοκρατίες με εκλογές. Στην δική μας κατηγορία το 63% του πληθυσμού ζει σε Αυταρχικά Καθεστώτα με Εκλογές, το 10% σε Δικτατορίες, το 22% σε Δημοκρατίες με Εκλογές και το 5% σε Φιλελεύθερες Δημοκρατίες.
• Στην κατηγορία της Δυτικής Ευρώπης 2 χώρες υποβαθμίστηκαν, ενώ στην καταγορία της Ανατολικής Ευρώπης 2 αναβαθμίστηκαν κινούμενες δημοκρατικά και 7 υποβαθμίστηκαν κινούμενες αυταρχικά.
• Στην σελίδα 21 η Ελλάδα και οι ΗΠΑ αναφέρονται ως χώρες που κινήθηκαν αυταρχικά σε σημαντικό βαθμό τα τελευταία 10 χρόνια.
• Ειδικά αφιερώματα στην έκθεση έχουμε για το Ιράν, την Ελλάδα, την Βραζιλία. θα τα βρείτε στις σελίδες 14, 17 και 22 αντίστοιχα.
• Στην σελίδα 29 θα βρείτε μικρά αφιερώματα στην Βολιβία, τις Μαλδίβες, την Βόρεια Μακεδονία και την Ζάμπια που ανακάπτουν προς το πιο δημοκρατικό. Ακόμα θα δείτε τον Ισημερινό, την Σλοβενία, την Μολδαβία και την Νότια Κορέα που ακολουθούν παρεμφερή τροχιά.