Θα Πεθάνουμε Ολοι!
Ο φόβος του θανάτου , ακόμα και πριν την επιδημία του κορωνοϊού, είναι ισχυρός (εάν και στους περισσότερους ασυνείδητος) και ασκεί μεγάλη επίδραση, πολύ μεγαλύτερη από αυτοί που φανταζόμαστε.
Ο φόβος του θανάτου, δεν μας αφήνει να δούμε τις τραγωδίες της ζωής μας, για όλα αυτά που αφήνουμε να πεθάνουν μέσα μας, όσο είμαστε ζωντανοί…
Κι όπως είχε γράψει ο Γιάννης Ρίτσος: “Αβάσταχτη η μνήμη του τίποτα, φτιαγμένη από λυγμό και απόσταση”…
Καλλιόπη Σουφλή
Φωτεινή Μαστρογιάννη
Επανέρχομαι στον φόβο του θανάτου γιατί η περιρρέουσα ατμόσφαιρα κυριαρχείται από αυτόν, θα έλεγα ότι είναι το θέμα των ημερών.
Είναι φυσιολογικό ο άνθρωπος να φοβάται τον θάνατο αλλά και να επιθυμεί την αθανασία.
Κάποιοι θα θυμούνται το παλιό γκράφιτι στους τοίχους των Αθηνών «Δεν θα πεθάνουμε ποτέ κουφάλα νεκροθάφτη» που με χιούμορ εξέφραζε και τον φόβο για τον θάνατο αλλά και την επιθυμία για την πολυπόθητη αθανασία.
Ο φόβος του θανάτου ,ακόμα και πριν την επιδημία του κορωνοϊού, είναι ισχυρός (εάν και στους περισσότερους ασυνείδητος) και ασκεί μεγάλη επίδραση, πολύ μεγαλύτερη από αυτοί που φανταζόμαστε.
Είναι ένας φόβος που δεν εγκαταλείπει ποτέ τον άνθρωπο και τον οποίο ο άνθρωπος προσπαθεί να τον αντιμετωπίσει ατομικά, ιστορικά και πολιτισμικά.
Αυτή η καταπίεση ισχυροποιεί τον φόβο αυτόν, έναν φόβο για το άγνωστο και προσπαθούμε να βρούμε νόημα στη ζωή μας και να αφήσουμε το στίγμα μας σε αυτό τον κόσμο αλλά και να παλέψουμε ενάντια σε αυτούς οι οποίοι έχουν διαφορετική αντίληψη για τον θάνατο από εμάς.
Άλλωστε κάτι τέτοιο δεν παρατηρούμε στα μεταφορικά μέσα όπου οι φορώντες μάσκα μάχονται αυτούς που δεν την φορούν ή δεν την φορούν «σωστά» κατ’αυτούς;
Θα πρέπει να επισημάνουμε ότι ο φόβος του θανάτου αποτελεί τη βάση από τους περισσότερους φόβους μας καθώς και τη βάση πολλών ασθενειών όπως είναι η υποχονδρία, οι κρίσεις πανικού, η αγοραφοβία, το μετατραυματικό στρες, η κατάθλιψη και η μανιοκατάθλιψη (Iverach et al., 2014).
Ως Έλληνες θα έπρεπε όμως να ήμασταν περισσότερο εξοικειωμένοι με τον θάνατο άλλωστε ο Επίκουρος ήταν αυτός που επινόησε την «Συμμετρία του Θανάτου».
Ο Επίκουρος υποστήριξε ότι όλοι φοβόμαστε τον θάνατο και το απόλυτο τίποτα που αυτός εμπεριέχει αλλά δεν φοβόμαστε το απόλυτο τίποτα πριν γεννηθούμε.
Με άλλα λόγια, δεν φοβόμαστε τη γέννηση τότε γιατί πρέπει να φοβόμαστε τον θάνατο;
Και πριν την γέννηση αλλά και μετά τον θάνατο υπάρχει το απόλυτο τίποτα συνεπώς δεν θα έπρεπε να φοβόμαστε τον θάνατο γιατί όταν θα είμαστε νεκροί απλά δεν θα υπάρχουμε.
«Άρα είναι ανόητος αυτός που λέει ότι φοβάται το θάνατο,
όχι γιατί θα τον κάνει να υποφέρει όταν έρθει,
αλλά επειδή υποφέρει με την προσδοκία του θανάτου.
Γιατί ότι δεν σε στεναχωρεί όταν είναι παρόν,
δεν υπάρχει λόγος να σε στεναχωρεί όταν το προσδοκείς».
Ο ψυχίατρος Ιρβιν Γιάλομ υποστήριξε ότι ο φόβος του θανάτου μπορεί να εκδηλωθεί ως:
- · Γενικευμένη ανησυχία, μία αίσθηση ότι κάτι δεν είναι σωστό.
- · Ένα συνεχές άγχος για τον θάνατο. Φέρνοντας ως παράδειγμα την επιδημία του κορωνοϊού, συνεχές άγχος για τον θάνατο έχει κάποιος που παρακολουθεί συνεχώς και εμμονικά τις ειδήσεις με τα κρούσματα, τους διασωληνωμένους και τους νεκρούς κοκ.
- · Τρόπος που αρνείται την ευτυχία. Είναι όταν ο άνθρωπος αισθάνεται ότι υπάρχει ο θάνατος παντού γύρω του και δεν ευχαριστιέται την καθημερινότητά του. Αλλωστε και αυτό το έχουμε παρατηρήσει στις μέρες μας. Ανθρωποι που λόγω του φόβου του κορωνοϊού αρνούνται να έρθουν σε επαφή με φίλους τους, αποφεύγουν συναναστροφές, σκέφτονται μόνο την επιδημία αρνούμενοι να σκεφθούν οτιδήποτε άλλο.
Ο Γιώργος Κίσσας (2019, σσ. 38-39) στο κείμενό του «Ναρκισσισμός και μέσα κοινωνικής δικτύωσης» παραθέτει μία ενδιαφέρουσα σύνδεση της θνητότητας με τον ναρκισσισμό.
Παραθέτω αυτούσιο απόσπασμα από το κείμενό του:
«Η άρνηση της θνητότητας είναι κατ’εξοχήν ναρκισσιστικό χαρακτηριστικό. Βέβαια, η απώθηση της θνητότητας αποτελούσε κοινό χαρακτηριστικό της νεωτερικής κοινωνίας.
Ο θάνατος έχει εξοριστεί από τη ζωή μας.
Ολες οι παραδοσιακές τελετουργίες που αφορούσαν στη φροντίδα του νεκρού και που μας έφερναν σε επαφή με τη μόνη σίγουρη πραγματικότητα της ζωής μας , τον θάνατο, έχουν εξοστρακιστεί από το βίο μας.
Σε πολλές πολυκατοικίες των Αθηνών απαγορεύεται, βάσει του κανονισμού των, η παραμονή του νεκρού στο σπίτι του. Το ίδιο και στους ναούς των νεκροταφείων η κηδεία γίνεται με κλειστό φέρετρο.
Αν κάποτε ταμπού ήταν το σεξ, τώρα ταμπού είναι ο θάνατος.
Η εικονιστική κοινωνία, απωθεί την θνητότητα μέσω της εξεικόνισης.
Η θνητότητά μας αποδεικνύει την παροδικότητα όλων των ανθρωπίνων.
Αλλά η απώθηση της θνητότητας χαρίζει μια ψευδαίσθηση αιωνιότητας».
Ο φόβος του θανάτου όμως σχετίζεται και με ατομικούς παράγοντες όπως είναι η ηλικία (οι ηλικιωμένοι φοβούνται τη διαδικασία του θανάτου ενώ οι νεότεροι φοβούνται τον ίδιο τον θάνατο) και το φύλο (οι γυναίκες φοβούνται πιο πολύ από τους άντρες τον θάνατο των αγαπημένων τους και τις συνέπειες του θανάτου τους) (Iverach et al., 2014).
Πώς όμως μπορεί να αντιμετωπιστεί αυτός ο φόβος;
Το βασικό είναι να αποδεχτούμε με ψυχραιμία ότι ο θάνατος είναι αναπόφευκτος, θα συμβεί σε όλους μας και να συμβιβαστούμε με την ιδέα.
Ο Λόρδος Κέυνς το είχε θέσει εύστοχα: «Μακροπρόθεσμα όλοι θα πεθάνουμε».
Στο εντωμεταξύ, μπορούμε να ζήσουμε βάζοντας στόχους στην ζωή μας, απολαμβάνοντας την ζωή με ανθρώπους που έχουν τις ίδιες αντιλήψεις με εμάς και αποκτώντας μεγαλύτερη αυτοεκτίμηση.
Φωτεινή Μαστρογιάννη
Πηγές
Iverach, L., Menzies, R.G., Menzies, R.E.2014. Death anxiety and its role in psychopathology:Reviewing the status of a transdiagnostic construct. Clinical Psychology Review, pp. 580-593.
Κίσσας, Γ., π.Βασίλειος Θερμός, π. Χαράλαμπος Παπαδόπουλος (Λίβυος).2019, Ναρκισσισμός και Αυτοθεματοποίηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Βόλος: Εκδοτική Δημητριάδος.
Μαστρογιάννη, Φ. 2020. Θεωρία Διαχείρισης του Τρόμου και Κορωνοϊός.
Διαθέσιμο στο: https://mastroyanni.blogspot.com/2020/05/blog-post.html
https://www.medicalnewstoday.com/articles/321939#causes-and-types
http://www.nspb.net/index.php/nspb/article/view/124
https://evolutioncounseling.com/facing-death-anxiety/
https://theawarenesscentre.com/death-anxiety/
https://ellaniapili.blogspot.com/2016/02/o.html
https://www.psychologytoday.com/us/blog/science-choice/202002/how-do-people-manage-death-anxiety
https://www.psychologytoday.com/us/blog/out-the-darkness/201402/the-psychology-death
Μοίρασέ το:
Ετικέτες: ΚΟΡΟΝΟΙΟΣ, ΦΩΤΕΙΝΗ ΜΑΣΤΡΟΓΙΑΝΝΗ, ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ
ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗ
Ορισμένα αναρτώμενα από το διαδίκτυο κείμενα ή εικόνες, θεωρούμε ότι είναι δημόσια. Αν υπάρχουν δικαιώματα συγγραφέων, παρακαλούμε ενημερώστε μας, για να τα αφαιρέσουμε. Επίσης, σημειώνεται ότι οι απόψεις του ιστολογίου, μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου. Για τα άρθρα που δημοσιεύονται εδώ, ουδεμία ευθύνη εκ του νόμου φέρουμε, καθώς απηχούν αποκλειστικά τις απόψεις των συντακτών τους και δεν δεσμεύουν καθ’ οιοδνήποτε τρόπο, το ιστολόγιο. Ο διαχειριστής του ιστολογίου, δεν ευθύνεται για τα σχόλια και τους δεσμούς που περιλαμβάνει. Τονίζουμε ότι υφίσταται μετριασμός των σχολίων και παρακαλούμε, πριν δημοσιεύσετε το σχόλιό σας, να έχετε υπόψη σας τα ακόλουθα:
- Κάθε γνώμη είναι σεβαστή, αρκεί να αποφεύγονται ύβρεις, ειρωνείες, ασυνάρτητος λόγος και προσβλητικοί χαρακτηρισμοί, πολύ περισσότερο σε προσωπικό επίπεδο, εναντίον των συνομιλητών ή και των συγγραφέων, με υποτιμητικές προσφωνήσεις, ύβρεις, υπονοούμενα, απειλές ή χυδαιολογίες.>
- Μην δημοσιεύετε άσχετα με το θέμα σχόλια.
- Ο κάθε σχολιαστής, οφείλει να διατηρεί ένα μόνον όνομα ή ψευδώνυμο, το οποίο αποτελεί και την ταυτότητά του σε κάθε συζήτηση.
- Με βάση τα παραπάνω, η διαχείριση, διατηρεί το δικαίωμα μη δημοσίευσης σχολίων, χωρίς καμία άλλη προειδοποίηση.
- Επιπλέον σας τονίζουμε, ότι το ιστολόγιο, λειτουργεί σε εθελοντική βάση και ως εκ τούτου, τα σχόλια θα αναρτώνται μόλις αυτό καταστεί δυνατόν.
ΠΑΝΩ ΣΤ ΦΟΒΟ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΩΝ ΒΣΣΙΖΟΝΤΑΙ ΤΑ ΕΡΠΕΤΑ ΤΗΣ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΚΑΝΟΥΝ ΟΛΑ ΑΥΤΑ……
ΑΣ ΤΟΥΣ ΔΕΙΞΟΥΜΕ ΠΩΣ ΔΕΝ ΦΟΒΟΜΑΣΤΕ!
ΑΣ ΒΓΑΛΟΥΜΕ ΤΟ ΦΟΒΟ ΑΠΟ ΜΕΣΑ ΜΑΣ!
ΑΥΤΟΙ ΦΟΒΟΥΝΤΑΙ ΠΙΟ ΠΟΛΥ ΑΠΟ ΜΑΣ…
ΕΜΕΙΣ ΕΙΜΑΣΤΕ ΔΙΣ. ΑΥΤΟΙ ΕΙΝΑΙ ΜΟΝΟ ΚΑΠΟΙΕΣ ΕΚΑΤΟΝΤΑΔΕΣ …..
ΑΣ ΤΟΥΣ ΚΑΝΟΥΜΕ ΕΜΕΙΣ ΝΑ ΦΟΒΟΥΝΤΑΙ……
ΣΤΟ ΧΕΡΙ ΜΑΣ ΕΙΝΑΙ!
ΠΑΨΤΕ ΝΑ ΦΟΒΑΣΤΕ!
Χτες μιλούσα με ένα φίλο και μου έλεγε ότι κάπου διάβασε ότι ο άνθρωπος μπορεί να ζήσει έως και 200 χρόνια με σωστή διατροφή ζώντας στη φύση, χωρίς καυσαέρια και χημικά. Δεν ξέρω αν αληθεύει αυτό αλλά σε καμία περίπτωση δε θέλω να ζήσω 200 χρόνια βλέποντας να θάβω τα παιδιά μου και τα εγγόνια μου. Θέλω να ζήσω όσα χρόνια μου δίνει ο Θεός ΕΛΕΎΘΕΡΟΣ. Γιατί πρέπει να φοβάμαι το θάνατο αφού θα έρθει κάποια στιγμή; Αναπόφευκτο. Απλα θέλω να ζήσω,να προσπαθήσω,να κάνω ωραία πράγματα στην ζωή μου χωρίς να με πατάει κάποιο πόδι στο σβέρκο και να φοβάμαι. Γιατί να ζήσω 200 χρόνια δούλος και με φόβο;
ΟΠΙΟΣ ΦΟΒΑΤΕ ΤΟΝ ΘΑΝΑΤΟ,ΦΟΒΑΤΕ ΤΗΝ ΖΩΗ.
ΔΗΜΙΟΣ.
Ο ΠΟΙΗΤΗΣ ΚΑΙ ΡΟΚ ΤΡΑΓΟΥΔΙΣΤΗΣ ΤΖΙΜ ΜΟΡΙΣΟΝ (ΤΩΝ “DOORS” ΚΑΙ ΤΟΥ ΠΕΡΙΦΗΜΟΥ ΜΕΤΑΦΥΣΙΚΟΥ CLUB-27) ΕΛΕΓΕ ΟΤΙ ΕΙΝΑΙ ΠΑΡΑΞΕΝΟ ΠΟΥ ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΦΟΒΑΝΤΑΙ ΤΟΝ ΘΑΝΑΤΟ, ΔΙΟΤΙ Η ΖΩΗ ΠΟΝΑΕΙ ΠΟΛΥ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ ΑΠΟ ΤΟΝ ΘΑΝΑΤΟ, ΚΑΙ ΜΕ ΤΟ ΘΑΝΑΤΟ ΦΕΥΓΕΙ Ο ΠΟΝΟΣ, ΟΠΟΤΕ ΝΑΙ, ΕΙΝΑΙ O ΜΟΝΟΣ ΦΙΛΟΣ MOY Ο ΘΑΝΑΤΟΣ…THIS IS THE END MY ONLY FRIEND…
Σύμφωνα με επιστήμονες και τεράστιες έρευνες ο κόσμος δεν φοβαται το θάνατο αλλά τον ΠΟΝΟ Επίσης το άγνωστο
Αποτελώ μια εξαίρεση
Δεν με συγκινούν ούτε φέρετρα ούτε ανατριχιαστικές εικόνες ούτε τίποτα Δεν φοβάμαι γιατί ζούμε πολλές ζωές ταυτόχρονα Επίσης γνωρίζω πως έχω πολύ μέλλον και στις ερχόμενες
Φιλοσοφώ?
Ίσως
https://www.youtube.com/watch?v=lBTadAwGD1o
Απλός ανώνυμος σχολιαστής