Στις αρχές του Νοεμβρίου 2021, ο Καθολικός Αρχιεπίσκοπος του Λος Άντζελες, Χοσέ Οράσιο Γκόμεζ, μίλησε μέσω σύνδεσης βίντεο ενώπιον του Συνεδρίου Καθολικών και Δημοσίων Προσώπων της Μαδρίτης (Ισπανία).

Ο τίτλος της ομιλίας του ήταν: «Στοχασμοί περί της Εκκλησίας και των Νέων Θρησκείων της Αμερικής».

Παρά το γεγονός ότι μίλησε για τις Ηνωμένες Πολιτείες, πολλές από τις σκέψεις που εξέφρασε ο αρχιεπίσκοπος ισχύουν αρκετά για την Ουκρανία και έχουν αντιστοιχίες στη χώρα μας.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι ο ηγέτης του δυτικού πολιτισμού με την έννοια ότι οι διαδικασίες και τα φαινόμενα που βρίσκονται σε πρώιμο στάδιο σε άλλες χώρες (συμπεριλαμβανομένης της Ουκρανίας) έχουν ήδη αποκτήσει έντονο χαρακτήρα στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Επομένως, κοιτάζοντάς τα, είναι ήδη δυνατό να εξαχθούν συμπεράσματα για το τι μας περιμένει στο μέλλον αν συνεχίσουμε να ακολουθούμε αυτόν τον τρόπο.

Να σημειώσουμε από την αρχή ότι η συμφωνία μας με τις σκέψεις του Καθολικού επισκόπου, που εκφράζονται σε αυτήν την ομιλία, δεν σημαίνει καθόλου συμφωνία μας με το δόγμα του καθολικισμού, καθώς και με εκείνες τις φιλελεύθερες τάσεις που κυριαρχούν στην Καθολική ημερήσια διάταξη σήμερα.

Η ομιλία του Γκόμεζ χωρίζεται σε τρία μέρη, στο πρώτο από τα οποία μιλά για την εκκοσμίκευση και τον αποχριστιανισμό, καθώς και για τις επιπτώσεις της πανδημίας του κορωνοϊού στην κοινωνία.

Στο δεύτερο μέρος, ο Αρχιεπίσκοπος της RCC αξιολογεί τα κοινωνικά κινήματα για μια νέα κοινωνική δικαιοσύνη.

Στο τρίτο εκφράζει τις απόψεις του για το τι μπορούν να κάνουν οι Χριστιανοί στις συνθήκες που δημιουργούνται σήμερα.

Εκκοσμίκευση, αποχριστιανισμός, πανδημία

Εκκοσμίκευση με τη σύγχρονη έννοια αυτού του όρου σημαίνει απομάκρυνση από την πίστη, όταν οι άνθρωποι δεν χρειάζονται πια τις θρησκευτικές πεποιθήσεις. Οι άνθρωποι γενικά δεν τις αρνουνται και δεν τις αντικρούουν, απλά παύουν να καθοδηγούνται από αυτά στη ζωή τους. Αυτές οι πεποιθήσεις γίνονται για τους ανθρώπους ασήμαντες. Πολύ πιο σημαντικοί από πρακτική άποψη είναι οι νόμοι της γεωπολιτικής, της κοινωνιολογίας, της οικονομίας κ.λπ.

Αν συγκρίνουμε τις εκφράσεις «η επιστήμη απέδειξε ότι …» και «Η Αγία Γραφή λέει ότι …», τότε δεν υπάρχει αμφιβολία ποιες από αυτές τις εκφράσεις θα είναι πιο σχετικές για τον σύγχρονο άνθρωπο.

Σήμερα σε μια κοσμική κοινωνία έχουν συνηθίσει να χρησιμοποιούν τα επιτεύγματα της επιστημονικής και τεχνολογικής προόδου, να εμπιστεύονται τη σύγχρονη έρευνα κ.λπ.

Στο παράδειγμα της καταπολέμησης μιας πανδημίας, αυτό μπορεί να αποδειχθεί πολύ καθαρά.

Η ανθρωπότητα θέλει να νικήσει τον κορωνοϊό με εμβολιασμούς, φάρμακα και περιορισμούς καραντίνας.

Όταν η Εκκλησία καλεί τους ανθρώπους να μετανοήσουν για τις αμαρτίες τους και να προσευχηθούν στον Θεό για απελευθέρωση από μια πανδημία, για τους περισσότερους ανθρώπους αυτό μπορεί να προκαλέσει μόνο ένα συγκαταβατικό χαμόγελο.

Αλλά ο Κύριος είπε στο Ευαγγέλιο: «Σεις ζητείτε από τον Θεόν τα πνευματικά και υλικά αγαθά, που σας χρειάζονται και θα σας δοθούν, γυρεύετε και θα βρείτε αυτό το καλόν που θέλετε» (Ματθ. 7:7).

Η κοσμική συνείδηση ​​σήμερα κυριαρχεί όχι μόνο στη μάζα του κόσμου, αλλά και στις εθνικές ελίτ, μεταξύ των οποίων κυριαρχούν οι ιδέες της παγκοσμιοποίησης και του κοσμοπολιτισμού.

Ας πούνε ότι οι ελίτ διαδραματίζουν τον κύριο ρόλο στην οικοδόμηση της κοινωνίας του μέλλοντος, είναι αυτοί που βασικά καθορίζουν ποιοι μετασχηματισμοί θα εισαχθούν σε διαφορετικές χώρες προκειμένου να οικοδομηθεί ένας καλύτερος και πιο δίκαιος κόσμος από τη σκοπιά τους.

Και οι θρησκείες, και ιδιαίτερα ο Χριστιανισμός, αποτελούν εμπόδιο σε αυτήν τη διαδικασία.

Περί αυτών ο Αρχιεπίσκοπος Χοσέ Οράσιο Γκόμεζ λέει τα εξής: «Μια τάξη ηγετών της ελίτ έχει μεγαλώσει στις χώρες μας που δεν ενδιαφέρονται καθόλου για τη θρησκεία και δεν έχουν πραγματική προσκόλληση στα έθνη στα οποία ζουν, ή στις τοπικές παραδόσεις ή πολιτισμούς. Αυτή η ομάδα των ανθρώπων που είναι υπεύθυνη για εταιρείες, κυβερνήσεις, πανεπιστήμια, μέσα ενημέρωσης και πολιτιστικά και επαγγελματικά ιδρύματα, θέλει να δημιουργήσει αυτό που θα μπορούσαμε να ονομάσουμε παγκόσμιο πολιτισμό που βασίζεται σε μια καταναλωτική οικονομία που βασίζεται στην επιστήμη, την τεχνολογία και τις μη ανθρωπιστικές αξίες καθώς και σε τεχνοκρατικές ιδέες για την οργάνωση της κοινωνίας».

Αντίστοιχα, η θρησκεία ωθείται στο περιθώριο της κοινωνικής ζωής και στο περιθώριο της συνείδησης κάθε ανθρώπου. Σε πολλές χώρες, η θρησκεία έχει ήδη μειωθεί στο επίπεδο του εθνοτικού ή πολιτιστικού εξωτισμού, των όμορφων τελετουργιών. Θεωρούνται ως κάποιου είδους ασυνήθιστη θεατρική παράσταση ή συμμετέχουν με τον ίδιο τρόπο όπως σε κάποιο είδος καρναβαλικής πομπής.

Αν η θρησκεία ισχυρίζεται κάτι περισσότερο για να καθορίσει τη συμπεριφορά των ανθρώπων, τις πράξεις και τους άθλους τους, τότε ο σύγχρονος κόσμος το αντιλαμβάνεται ως καταπάτηση στα κοσμικά θεμέλιά του.

Αρχιεπίσκοπος Χοσέ Οράσιο Γκόμεζ: «Στη δική μου κοινωνία και στην κοινωνία σας, ο «χώρος» που επιτρέπεται να καταλαμβάνεται από τις Εκκλησίες και τους πιστούς Χριστιανούς συρρικνώνεται. Εκκλησιαστικά ιδρύματα και χριστιανικές επιχειρήσεις απειλούνται και παρενοχλούνται όλο και περισσότερο. Το ίδιο συμβαίνει με τους Χριστιανούς που εργάζονται στην εκπαίδευση, την υγειονομική περίθαλψη, την κυβέρνηση και άλλους τομείς. Η προσκόλληση σε ορισμένες χριστιανικές πεποιθήσεις πιστεύεται ότι αποτελεί απειλή για τις ελευθερίες, ακόμη και την ασφάλεια άλλων ομάδων στην κοινωνία μας».

Ο Αρχιεπίσκοπος υποστηρίζει ότι τέτοιες τάσεις υπήρχαν εδώ και πολύ καιρό στη δυτική κοινωνία. Σταδιακά αναπτύχθηκαν και ενισχυθήκαν τα τελευταία χρόνια, αλλά η πανδημία του κορωνοϊού τα έχει επιταχύνει σημαντικά, δίνοντάς τους ισχυρή ώθηση στον αγώνα κατά του Χριστιανισμού.

Οι νέες πολιτικές θρησκείες της Αμερικής

Τα σύγχρονα δυτικά κινήματα για κοινωνική και φυλετική δικαιοσύνη, τα οποία στις ΗΠΑ έχουν πυροδοτηθεί με τη μορφή του κινήματος BLM («Black Lives Matter»), προσδιορίζονται από τον Αρχιεπίσκοπο Χοσέ Οράσιο Γκόμεζ όχι ως κοινωνικές ή πολιτικές έννοιες, αλλά ως ψευδοθρησκείες.

Συγκεκριμένα λέει: «Πιστεύω ότι ο καλύτερος τρόπος για την εκκλησία να κατανοήσει τα νέα κινήματα κοινωνικής δικαιοσύνης είναι να τα κατανοήσει ως ψευδοθρησκείες και ακόμη και ως υποκατάστατα των παραδοσιακών χριστιανικών πεποιθήσεων και των αντιπάλων τους.

Με την κατάρρευση της ιουδαιοχριστιανικής κοσμοθεωρίας και την άνοδο της κοσμικότητας, τα συστήματα πολιτικών πεποιθήσεων που βασίζονται στην κοινωνική δικαιοσύνη ή την προσωπική ταυτότητα έχουν πάρει τη θέση που κάποτε κατέλαβαν οι χριστιανικές πεποιθήσεις και πρακτικές.

Όπως και να ονομάσουμε αυτά τα κινήματα – «κοινωνική δικαιοσύνη», «αφύπνιση», «ταυτότητα πολιτικής», «διαθεματικότητα», «ιδεολογία διαδόχων» – ισχυρίζονται ότι προσφέρουν αυτό που παρέχει η θρησκεία.

Δίνουν στους ανθρώπους μια εξήγηση για τα γεγονότα και τις συνθήκες στον κόσμο.

Προσφέρουν νόημα, σκοπό στη ζωή και μια αίσθηση κοινότητας.

Επιπλέον, όπως ο Χριστιανισμός, αυτά τα νέα κινήματα λένε τη δική τους «ιστορία σωτηρίας».

Ο Χοσέ Οράσιο Γκόμεζ περιγράφει εν συντομία τη χριστιανική έννοια της σωτηρίας, η οποία είναι ότι ο Θεός δημιούργησε τον άνθρωπο για μια μακάρια παραδεισένια ζωή, αλλά ο άνθρωπος αμάρτησε και κατέληξε σε αυτόν τον κόσμο που είναι γεμάτος θλίψη, κακό και αδικία.

Ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός μέσω του σταυρικού θανάτου και της ανάστασης έδωσε στον άνθρωπο την ευκαιρία να ξαναπάρει την παραδεισιακή ζωή με την εκπλήρωση των εντολών, την αγάπη προς τον Θεό και τον πλησίον.

Το BLM απαριθμεί τον Χριστιανισμό ως καταπιεστή και, ως εκ τούτου, πρέπει να καταστραφεί.

Οι σύγχρονες ψευδοθρησκείες προσφέρουν μια διαφορετική έννοια, την οποία ο Αρχιεπίσκοπος Χοσέ Οράσιο Γκόμεζ περιέγραψε ως εξής: «Μπορεί να μην ξέρουμε από πού προερχόμαστε, αλλά γνωρίζουμε ότι έχουμε κοινά ενδιαφέροντα με όσους μοιράζονται το χρώμα του δέρματός μας ή τη θέση μας στην κοινωνία.

Γνωρίζουμε επίσης οδυνηρά ότι η ομάδα μας υποφέρει και αποξενώνεται χωρίς δική μας ευθύνη.

Ο λόγος της δυστυχίας μας είναι ότι είμαστε θύματα καταπίεσης από άλλες κοινωνικές ομάδες.

Απελευθερωνόμαστε και βρίσκουμε τη λύτρωση μέσα από τον συνεχή αγώνα μας ενάντια στους καταπιεστές μας, δίνοντας τη μάχη για πολιτική και πολιτιστική εξουσία στο όνομα της δημιουργίας μιας κοινωνίας ισότητας».

Με άλλα λόγια, αν ο Χριστιανισμός βλέπει το νόημα της ζωής στο να ακολουθείς τον Χριστό, τότε το κίνημα BLM και άλλες ψευδοθρησκείες βλέπουν αυτό το νόημα στον συνεχή αγώνα ενάντια στους καταπιεστές.

Σε αυτή την έννοια του συνεχούς αγώνα, ο Χριστιανισμός καταγράφεται ως καταπιεστής και ως εκ τούτου πρέπει να καταστραφεί.

Το είδαμε αυτό στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου εκπρόσωποι BLM έσπασαν χριστιανικές εκκλησίες και έκαψαν τη Βίβλο.

Δεν υπάρχει κίνημα BLM στην Ουκρανία, αλλά έχουμε ένα κίνημα εθνικιστών που προσφέρουν στην κοινωνία μια αντίληψη που είναι ουσιαστικά παρόμοια με τις αμερικανικές ψευδοθρησκείες.

Σύμφωνα με αυτήν την αντίληψη, η Ρωσία, ο Πούτιν και οι Ρώσοι γενικά (και, ακόμη ευρύτερα, οι ρωσόφωνοι) ευθύνονται για όλα τα δεινά της Ουκρανίας.

Και για να «αποκαταστήσει κανείς τη δικαιοσύνη», πρέπει να τους πολεμήσει μέχρι τέλους.

Την ίδια ώρα, η Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία ανακηρύσσεται ρωσική δομή στην Ουκρανία, πράκτορας της FSB, «πέμπτη στήλη» και υπόκειται σε καταστροφή.

Όλες οι παραπάνω δηλώσεις δεν μπορούν να αποδειχθούν, απλώς προτείνεται να γίνουν πιστευτές, πράγμα που σημαίνει ότι ο ουκρανικός εθνικισμός, παρόμοιος με το κίνημα BLM στις Ηνωμένες Πολιτείες, μπορεί να οριστεί ως ψευδοθρησκεία.

Η έννοια της «σωτηρίας» αυτής της ψευδοθρησκείας είναι πολύ απλή και ξεκάθαρη, είναι αρκετά βολικό να την κάνει κανείς πράξη.

Οι υποστηρικτές του εθνικισμού, πιστεύοντας ότι η καταστροφή της UOC, η κατάληψη εκκλησιών και ο ξυλοδαρμός των πιστών θα εξυπηρετήσουν το καλό της Ουκρανίας, το κάνουν αυτό, χωρίς καθόλου να πιστεύουν ότι αυτή η ίδια η αντίληψη είναι παράλογη στην ουσία της.

Για να έχεις σπίτι, πρέπει να χτίσεις αυτό το σπίτι και όχι να καταστρέψεις το σπίτι του γείτονά σου.

Και βέβαια η UOC δεν είναι καθόλου πράκτορας της FSB ή «πέμπτη στήλη».

Ούτε μια τέτοια κατηγορία, από την οποία πολλές έχουν ακουστεί τα τελευταία χρόνια, δεν έχει αποδειχθεί στο δικαστήριο και δεν έχει γίνει καν η βάση των διαδικασιών στις υπηρεσίες επιβολής του νόμου.

Αν κοιτάξουμε τη σφαίρα της κοινωνικής υπηρεσίας, θα δούμε ότι η UOC κάνει πολύ περισσότερα για τον λαό της Ουκρανίας από όλες τις θρησκευτικές οργανώσεις που αυτοαποκαλούνται πατριωτικές, μαζί.

Ο ουκρανικός εθνικισμός, παρόμοιος με το κίνημα BLM στις Ηνωμένες Πολιτείες, μπορεί να οριστεί ως ψευδοθρησκεία.

 

Τι να κάνουμε;

Απαντώντας σε αυτή την ερώτηση, ο Αρχιεπίσκοπος Χοσέ Οράσιο Γκόμεζ λέει μπανάλ πράγματα, τα οποία, ωστόσο, είναι τα μόνα σωστά, δηλαδή οι Χριστιανοί πρέπει να μαρτυρούν για τον Χριστό και να εμπιστεύονται το θέλημά Του.

«Χρειάζεται να κηρύξουμε τον Ιησού Χριστό. Τολμηρά, δημιουργικά. Πρέπει να πούμε την ιστορία της σωτηρίας μας με έναν νέο τρόπο. Με συμπόνια και αυτοπεποίθηση, χωρίς φόβο. Αυτή είναι η αποστολή της Εκκλησίας ανά πάσα στιγμή και σε κάθε πολιτιστική στιγμή. <…> Μια τελευταία σκέψη, φίλοι μου. Και αυτή είναι η πραγματικότητα της πρόνοιας του Θεού. Πρέπει να κρατήσουμε αυτή την υπερφυσική κατανόηση, γιατί είναι αλήθεια: Το στοργικό χέρι του Θεού συνεχίζει να κατευθύνει τη ζωή μας και την πορεία των εθνών», λέει ο αρχιεπίσκοπος.

Κάποιοι στοχασμοί

Αναπτύσσοντας τη σκέψη του Καθολικού Αρχιεπισκόπου και δοκιμάζοντας τα προτεινόμενα μέτρα στην ουκρανική πραγματικότητα, μπορούμε να πούμε τα εξής.

Η εκκοσμίκευση και ο αποχριστιανισμός της ουκρανικής κοινωνίας, καθώς και της ανθρωπότητας συνολικά, δεν μπορεί να σταματήσει, μπορεί μόνο να επιβραδυνθεί. Και για αυτό, φυσικά, πρέπει να κάνετε ό,τι είναι δυνατό. Για παράδειγμα, διαμαρτυρηθείτε για τις αντιχριστιανικές αλλαγές στη νομοθεσία σχετικά με την πολιτική των φύλων, τα δικαιώματα των LGBT, τις αμβλώσεις και ούτω καθεξής.

Αλλά ταυτόχρονα, είναι απαραίτητο να κατανοήσουμε ότι οι εποχές που ο Χριστιανισμός σε πολλές χώρες ήταν η κρατική θρησκεία, όταν καθόριζε τις αρχές της πολιτικής και δημόσιας ζωής, όταν οι άνθρωποι στην καθημερινή τους ζωή προσπαθούσαν να τηρήσουν τους κανόνες της χριστιανικής ηθικής , έχουν ήδη περάσει. Και πέρασαν, προφανώς, αμετάκλητα.

Αυτό σημαίνει ότι οι χριστιανοί από την κυρίαρχη κοινωνική ομάδα μετατρέπονται σε μια από τις ανεκτικές ομάδες, με την προοπτική να γίνουν στο μέλλον μια διωκόμενη ομάδα.

Με άλλα λόγια, ο Χριστιανισμός επιστρέφει στους πρώτους αιώνες της ύπαρξής του, όταν ακόμη δεν είχε ανακηρυχθεί κρατική θρησκεία της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και στη συνέχεια των ευρωπαϊκών κρατών.

Ως εκ τούτου, σήμερα είναι εξαιρετικά σημαντικό να μελετήσουμε την εμπειρία της ζωής των χριστιανών στους πρώτους αιώνες, να μελετήσουμε τους τρόπους ύπαρξής τους σε ένα εχθρικό παγανιστικό περιβάλλον και να χρησιμοποιήσουμε αυτή την εμπειρία. Φυσικά, αυτό το θέμα απαιτεί πολύ χρόνο και σημαντικές προσπάθειες επιστημόνων, θεολόγων, ιεραρχών και απλών λαϊκών.

Θα ήθελα να επιστήσω την προσοχή σας σε ένα χαρακτηριστικό γνώρισμα της Χριστιανικής Εκκλησίας των πρώτων αιώνων. Αυτό το χαρακτηριστικό είναι η συνοχή των χριστιανικών κοινοτήτων, η αμοιβαία αγάπη και υποστήριξη των μελών της.

Η ζωή των πρώτων χριστιανικών κοινοτήτων ήταν ένας από τους κύριους παράγοντες επιτυχίας του αποστολικού κηρύγματος.

Ο Κύριος είπε: «Έτσι θα σας ξεχωρίζουν όλοι πως είστε μαθητές μου, αν έχετε αγάπη ο ένας για τον άλλο» (Ιωάννης 13:35).

Τώρα παρατηρείται ένα εκπληκτικό φαινόμενο στην Ουκρανία – οι κοινότητες που πρέπει να υπερασπιστούν τις εκκλησίες τους από την αναγκαστική μεταφορά στην OCU ή να χτίσουν νέες για να αντικαταστήσουν τους αιχμαλωτισμένους, γίνονται πολύ πιο ενωμένες και φιλικές.

Σε τέτοιες κοινότητες, ο Χριστός πρόσταξε την αγάπη ο ένας για τον άλλον, η βοήθεια και η αλληλοβοήθεια εκδηλώνονται πιο έντονα.

Αυτή η αγάπη μεταξύ των μελών της κοινότητας, η ζωή σύμφωνα με τις εντολές, είναι το πιο αποτελεσματικό κήρυγμα για τον Χριστό σε αυτόν τον κόσμο, που διολισθαίνει όλο και περισσότερο στον νεοπαγανισμό.

Αν αγωνιζόμαστε να ζούμε όπως πρόσταξε ο Χριστός, τότε ο ίδιος θα αποκαλύπτει όλο και πιο ξεκάθαρα την πρόνοιά του για εμάς: για κάθε άτομο, κάθε κοινότητα και τον λαό μας ως σύνολο. Και στο τέλος θα κυβερνήσει τα πάντα με τον τρόπο που ευχαριστεί το άγιο θέλημά Του.