ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΟ American Institute for Economy Research: Ο μαζικός πανικός στα όρια της υστερίας για τον κορωνοιό

Στα όρια της υστερίας βρίσκονται οι άνθρωποι ανά τον πλανήτη για τον κορωνοιό αναφέρει σε μια πολύ ενδιαφέρουσα ανάλυση του το American Institute for Economy Research ένα από τα σημαντικότερα Think Tank των ΗΠΑ.

Το βέλτιστο επίπεδο κινδύνου για τον άνθρωπο δεν είναι ποτέ μηδέν.

Διαφορετικά, κανείς δεν θα ξυπνούσε ποτέ το πρωί.

Αλλά ακόμη και εάν είμαστε ξαπλωμένοι στο κρεβάτι είναι επικίνδυνο (οι άνθρωποι πεθαίνουν στον ύπνο τους).

Όταν οδηγείτε από το σπίτι για εργασία, ο κίνδυνος θανάτου είναι μηδενικός στην συνείδηση σας.

Όταν πετάτε από Νέα Υόρκη προς Λος Άντζελες ή από την Γαλλία στην Γερμανία ο κίνδυνος θανάτου σας είναι μηδενικός στην συνείδηση σας.

Όταν διασχίζετε μια πολυσύχναστη οδό, ο κίνδυνος θανάτου σας είναι μηδενικός.

Όταν οδηγείτε ποδήλατο, ο κίνδυνος θανάτου είναι μηδενικός στην συνείδηση σας.

Γιατί λοιπόν, οι περισσότεροι από εμάς ενεργούμε σε αυτούς τους τύπους καταστάσεων σαν ο κίνδυνος να είναι πράγματι μηδενικός; Η απάντηση είναι επειδή είναι αρκετά χαμηλός ο κίνδυνος, αν και αναγνωρίζουμε ότι θεωρητικά δεν είναι.

Σε τελική ανάλυση, οι άνθρωποι σκοτώνονται σε τροχαία ατυχήματα και ως πεζοί κάθε μέρα, πεθαίνουν επίσης, αν και πολύ λιγότερο συχνά σε αεροπορικά ατυχήματα, και μερικοί από αυτούς (εκατοντάδες) χάνουν την ζωή τους από ένα κεραυνό κάθε χρόνο!

Επτά άνθρωποι στις ΗΠΑ πεθαίνουν κάθε χρόνο από βουβωνική πανώλη!

Ωστόσο, δεν φοβόμαστε κάθε μέρα να βγαίνουμε έξω γιατί μπορεί να χτυπηθούμε από αυτοκίνητο, ή από κεραυνό, ή να πέσουμε από ένα ποδήλατο και να πεθάνουμε από διάσειση ή να καταλήξουμε όπως οι ευρωπαίοι του 14ου αιώνα, αποδεκατισμένοι από πανούκλα.

Στις περισσότερες καθημερινές καταστάσεις οι άνθρωποι διαχειρίζονται καλά τα επιπέδου κινδύνου της συμπεριφοράς τους.

Ωστόσο, είναι πολύ πιο ενδιαφέρον να μελετήσουμε τι συμβαίνει όταν ο κίνδυνος είναι ασαφής, όταν οι πληροφορίες είναι εξαιρετικά αβέβαιες και ελλιπείς, ή τουλάχιστον πιο περίπλοκες να εκτιμηθούν.

Σε αυτές τις καταστάσεις, η ανθρώπινη κοινωνία, ειδικά όταν εμπλέκεται η πολιτική –και αυτή η πολιτική είναι δημοκρατική– τείνει, κατά κανόνα, να λαμβάνει ενίοτε αυτοκαταστροφικές αποφάσεις, οι οποίες δημιουργούν και διαιωνίζουν τον παράλογο πανικό αυξάνοντας τεχνηέντως τον κίνδυνο.

Οι άνθρωποι ενεργούν υπερβολικά φοβισμένα και κάνουν πολλά ηλίθια και παράλογα πράγματα για να εκτονώσουν τον περιττό φόβο που νιώθουν.

Υπάρχουν πολλοί ψυχολογικοί και πολιτικοί μηχανισμοί που δημιουργούν αυτή τη δυναμική που θα μπορούσε να περιγραφεί ως «η πολιτική οικονομία της υστερίας και του πανικού».

Περιλαμβάνει ψυχολογικούς μηχανισμούς, προκατάληψης, ψευδαίσθησης σπασμένου παραθύρου – στην ψυχολογία -, καθώς και την ευρεία ηθική άποψη του παθολογικού αλτρουισμού και όλα αυτά υπό τον μανδύα της δημοκρατίας.

Όλοι αυτοί οι παράγοντες συνωμοτούν συχνά με απαίσιο τρόπο για να δημιουργήσουν ένα υστερικό και παράλογο πλαίσιο σκέψης απέναντι στον κίνδυνο, οδηγώντας σε ακραία παράλογες αποφάσεις.

Η προκατάληψη

Ίσως είστε εξοικειωμένοι με δημοσκοπήσεις που αναφέρουν ότι το κλίμα αλλάζει γρηγορότερα από οποιαδήποτε στιγμή στην ιστορία και ότι οι φυσικές καταστροφές γίνονται μεγαλύτερες και συχνότερες.
Επιστήμονες υποστηρίζουν ότι έχουμε περισσότερους τυφώνες, ξηρασίες, πλημμύρες, σεισμούς.

Μπορεί αυτό που εδώ αναφέρουμε ήδη να το πιστεύετε.
Ωστόσο, αυτό δεν είναι αλήθεια.

Όλες οι εκθέσεις που συντάχθηκαν από τη Διακυβερνητική Επιτροπή των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC) και άλλους επιστημονικούς οργανισμούς δείχνουν ότι οι περισσότερες φυσικές καταστροφές δεν είναι χειρότερες με το παρελθόν.

Γιατί λοιπόν πιστεύουν πάρα πολλά άτομα το αντίθετο;

Η απάντηση είναι ότι τα μέσα μαζικής ενημέρωσης προβάλλουν καθημερινά ιστορίες για καταστροφές από καιρικά φαινόμενα και υποσυνείδητα οι άνθρωποι πιστεύουν ότι τα πράγματα είναι χειρότερα από το παρελθόν.

Στην εποχή της δορυφορικής τηλεόρασης και του Διαδικτύου δεν υπάρχει παγκόσμια καταστροφή ή καταστροφή που να μην γίνεται άμεσα ορατή σε οποιονδήποτε έχει πρόσβαση στη σύγχρονη τεχνολογία – τυφώνας, σεισμός, δασική πυρκαγιά – όλα μεταδίδονται αμέσως και πάντα συνοδεύονται από δραματικά, συχνά μηνύματα θλίψης και συμπόνιας.

Πριν από εκατό χρόνια ένας μεγάλος τυφώνας στη Φλόριντα θα ήταν στις ειδήσεις στη σελίδα 2 ή 3 των New York Times.

Οι άνθρωποι στην άμεσα πληγείσα περιοχή θα περνούσαν Γολγοθά αλλά στην υπόλοιπη χώρα οι άνθρωποι θα συνέχιζαν την ζωή τους σαν να μην είχε συμβεί τίποτα.

Σήμερα, όταν ένας μεγάλος τυφώνας απειλεί τη Φλόριντα, πέντε ημέρες νωρίτερα οι μετεωρολόγοι στην τηλεόραση κατηγοριοποιούν τον κίνδυνο (κατηγορία 5) ο φόβος της απειλής του τυφώνα κυριαρχεί.

Οι κυβερνήτες και οι τοπικοί δήμαρχοι θα εκκενώσουν περιοχές για μέρες πριν ο τυφώνας χτυπήσει προς χαρά των μέσων ενημέρωσης, τροφοδοτώντας περαιτέρω τον πανικό.

Δεν θα υπήρχαν άλλα πράγματα για τα οποία θα μιλούσαν τα ΜΜΕ για μια εβδομάδα.

Όταν η καταιγίδα χτυπήσει τελικά οι δημοσιογράφοι του CNN θα σταθούν στη βροχή για να δείξουν πόσο σκληροί είναι και επίσης πόσο τρομακτική είναι η καταιγίδα.

Το ίδιο ισχύει σε διαφορετικούς βαθμούς για κάθε άλλη καταστροφή σε κάθε κράτος ανά τον κόσμο: γίνεται μεγάλη είδηση αμέσως και παραμένει στο προσκήνιο για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Δεν πρέπει λοιπόν να αποτελεί σοκ ότι οι περισσότεροι άνθρωποι πιστεύουν ότι πι καταστροφές όπως τυφώνες είναι πολύ πιο συχνές από ότι είναι στην πραγματικότητα.

Είναι μια γνωστή ψευδαίσθηση όταν τα πράγματα είναι άμεσα ορατά και παρατηρήσιμα είναι κατά μια έννοια πιο αληθινά από αυτά που βλέπετε λιγότερο συχνά.

To πείραμα του 1960

Οι ψυχολόγοι πειραματίστηκαν πάνω σε αυτό το φαινόμενο.

Πολύ νωρίς στη δεκαετία του 1960 οι Kahneman και Tversky διεξήγαγαν ένα διάσημο πείραμα όπου ρώτησαν μια ομάδα συμμετεχόντων εάν στην αγγλική γλώσσα υπάρχουν περισσότερες λέξεις που ξεκινούν με το γράμμα «Κ» ή εκείνες όπου το γράμμα Κ είναι το τρίτο γράμμα.
Οι περισσότεροι ερωτηθέντες απάντησαν στην πρώτη (στην αρχή της λέξης) ενώ στην πραγματικότητα υπάρχουν τρεις φορές περισσότερες λέξεις στην αγγλική γλώσσα με το γράμμα Κ ως το τρίτο γράμμα.

Ο λόγος για τον οποίο οι άνθρωποι επέλεξαν την πρώτη και την εσφαλμένη επιλογή ήταν απλώς ότι είναι πολύ πιο εύκολο να θυμηθούμε τις λέξεις που ξεκινούν με το γράμμα Κ από εκείνες όπου το Κ βρίσκεται στη μέση της λέξης!

Αυτή είναι η γνωσιακή προκατάληψη.

Αυτός είναι ο ίδιος λόγος για τον οποίο οι άνθρωποι το 2021 πιστεύουν ότι υπάρχουν πολύ περισσότερες φυσικές καταστροφές από ό, τι πιστεύουν οι άνθρωποι στη δεκαετία του 1920.

Όχι όμως επειδή υπάρχουν πολύ περισσότερα, αλλά επειδή βλέπουν καθημερινά τις καταστροφές σε σχέση με την δεκαετία του 1920.

Αυτό γίνεται σοβαρό πρόβλημα όταν η δραστηριότητα ή το φαινόμενο που υπόκειται σε γνωσιακή προκατάληψη σχετίζεται σημαντικά με τον κίνδυνο.

Εάν η μεροληψία είναι ο λόγος που οι άνθρωποι πιστεύουν ότι κάποια πολύ κακή έκβαση είναι πολύ πιο πιθανή από ότι είναι στην πραγματικότητα, τότε οι ίδιοι άνθρωποι θα ενεργήσουν υπερβολικά απέναντι στον κίνδυνο ως απάντηση στον ορατό κίνδυνο.

Η περίπτωση του κορωνοιού και η μαζική υστερία

Η πρόσφατη επιδημία Covid-19 στις ΗΠΑ είναι μια τραγική ιστορία. Η αναπνευστική νόσος, για όσα γνωρίζουμε, είναι παρόμοια με μια σοβαρή, πανδημική γρίπη.

Τα συμπτώματα είναι παρόμοια και το ποσοστό θνητότητας σύμφωνα με την αρχική εκτίμηση των Κέντρων Ελέγχου Νόσων κυμαίνεται μεταξύ 0,16% και 0,33% (οι ευάλωτες ηλικίες είναι μετά τα 70 ετών ενώ είναι εξαιρετικά χαμηλά τα ποσοστά θανάτου σε ηλικίες κάτω των 40 ετών).

Μια ολοκληρωμένη ανασκόπηση όλων των μελετών αντισωμάτων που έχουν γίνει μέχρι στιγμής από τον παγκοσμίου φήμης επιδημιολόγο Ιωάννη Ιωαννίδη διαπίστωσε ότι το μέσο ποσοστό θανάτου του Covid-19 είναι περίπου 0,27%, με ορισμένες περιφερειακές παραλλαγές.

Αυτό είναι σίγουρα υψηλότερο από την εποχική γρίπη, αλλά πολύ κοντά σε μια σοβαρή πανδημία γρίπης, όπως αυτή που βίωσε ο κόσμος το 1957 και το 1968 (χωρίς να κάνει τίποτα για να τον «αντιμετωπίσει»).

Πράγματι, ο ίδιος ο Dr. Anthony Fauci, ο κύριος επιστημονικός σύμβουλος του Προέδρου για τις επιδημίες, σε άρθρο με τον Robert Redfield, διευθυντή των Κέντρων Ελέγχου Νόσων, δημοσίευσε μια εφημερίδα στο New England Journal of Medicine στις 26 Μαρτίου 2020, λέγοντας:

«Εάν υποθέσουμε ότι ο αριθμός των ασυμπτωματικών ή ελάχιστα συμπτωματικών περιπτώσεων είναι αρκετές φορές υψηλότερος από τον αριθμό των αναφερόμενων κρουσμάτων, το ποσοστό θνησιμότητας της υπόθεσης μπορεί να είναι σημαντικά μικρότερο από 1%.

Αυτό υποδηλώνει ότι οι συνολικές κλινικές συνέπειες του COVID-19 μπορεί τελικά να είναι περισσότερο παρόμοια με εκείνη της σοβαρής εποχικής γρίπης (η οποία έχει ποσοστό θνησιμότητας περιστατικών περίπου 0,1%) ή πανδημικής γρίπης (παρόμοια με εκείνη του 1957 και 1968) παρά μια ασθένεια παρόμοια με την ισπανική γρίπη, το SARS ή το MERS, που είχαν ποσοστά θνησιμότητας των κρουσμάτων από 9% έως 10% και 36%, αντίστοιχα.

Η συντριπτική πλειοψηφία των ανθρώπων που πέθαναν από Covid ήταν ηλικίας άνω των 70 ετών και είχαν ήδη άλλες σημαντικές ασθένειες όπως καρδιακές παθήσεις, διαβήτη ή παχυσαρκία.

Μεταξύ των παιδιών και των νέων η ασθένεια είναι πολύ λιγότερο σοβαρή από την εποχική γρίπη.

Επιπλέον, τα παιδιά είναι πολύ λιγότερο πιθανό να μεταδώσουν τον ιό σε σχέση με τους ηλικιωμένους, κάτι που έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τη γρίπη, όπου τα παιδιά είναι οι φορείς.

Όλα αυτά τα γεγονότα ήταν γνωστά για μεγάλο χρονικό διάστημα και δεν αμφισβητούνται σοβαρά από τους περισσότερους ειδικούς.

Ωστόσο, είχαν σχεδόν μηδενική επίδραση στο πώς αντέδρασαν οι άνθρωποι στην ασθένεια και τι έκαναν οι πολιτικοί ως απάντηση στον κορωνοιό.

Τα σχολεία και τα κολέγια έκλεισαν αμέσως τον Μάρτιο του 2020, σχεδόν όλες οι επιχειρήσεις υποχρεώθηκαν να κλείσουν και ο περισσότερος πληθυσμός αναγκάστηκε να κλειδωθεί στο σπίτι για μήνες, ωθώντας τη χώρα στη βαθύτερη οικονομική ύφεση από τη δεκαετία του 1920!

Ο ίδιος Δρ. Anthony Fauci, ο οποίος έγραψε στις 26 Μαρτίου ότι το ποσοστό θανάτου του Covid ήταν πιθανότατα «παρόμοιο με τη σοβαρή εποχική γρίπη ή την πανδημική γρίπη» την επόμενη μέρα είπε στην τηλεόραση ότι «η θνησιμότητα του Covid-19 είναι περίπου 10 φορές υψηλότερο από την γρίπη».

Προφανώς, οι λόγοι για αυτό δεν ήταν «επιστημονικοί:» ανεξάρτητα από την αιτία αυτής της δραματικής αλλαγής στην αξιολόγηση, έχουμε κάποιες αμφιβολίες ότι ο Δρ Fauci μελέτησε το πρόβλημα τόσο καλά τη νύχτα μεταξύ 26 Μαρτίου και 27 Μαρτίου και ανακάλυψε ότι ο Covid 19 δεν ήταν παρόμοιος με τη γρίπη, αλλά δέκα φορές χειρότερος με όρους θνητότητας.

Πιστεύουμε ότι είναι πολύ πιο πιθανό να το έκανε για πολιτικούς ή άλλους, μη επιστημονικούς λόγους, αγνοώντας την επιστήμη.

Με ελάχιστα επιστημονικά στοιχεία επικράτησε υστερία

Πολύ γρήγορα δημιουργήθηκε μια μαζική ψύχωση και υστερία, τροφοδοτούμενα όλα αυτά από τα «μέσα ενημέρωσης», δημιουργώντας μια ισχυρή πολιτική πίεση για «να κάνουμε κάτι».

Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης του φόβου και του πανικού, με έναν τυπικό τρόπο χρησιμοποίησαν π.χ. τις ελάχιστες περιπτώσεις νέων ανθρώπων πέθαναν ή αρρώστησαν για να εντείνουν τον πανικό.

Οι ειδικοί όπως ο Fauci και η Redfield συνεργάστηκαν για τη χορήγηση των επιστημονικών διαπιστευτηρίων τους στη μηχανή προπαγάνδας, ακόμη και όταν τα επιστημονικά τους ευρήματα δεν δικαιολογούσαν τον πανικό.

Όμως όλα αυτά βοήθησαν να εξαπλωθεί ο πανικός στον πληθυσμό, προωθώντας εξωφρενικές προβλέψεις και οδηγώντας τους ανθρώπους να βλέπει ο ένας καχύποπτα τον άλλο.

Αυτή η συνεχής προβολή του φόβου επέδρασε στην πλειοψηφία των ανθρώπων ότι όλοι θα πεθάνουν και σύντομα και κανείς δεν είναι ασφαλής.

Ως προβλέψιμη συνέπεια, οι άνθρωποι άρχισαν να ενεργούν όλο και περισσότερο παράλογα.

Οι περίφημες σκηνές μαζικής αγοράς χαρτιού τουαλέτας και απολυμαντικών για τα χέρια που εξαφανίζονται από τα ράφια είναι η πιο δραματική εικόνα του τι συνέβη, λόγω της υστερίας και του πανικού.

Ο μεγάλος ψυχολόγος Carl Gustav Jung παρατήρησε εδώ και πολύ καιρό ότι αυτές οι συλλογικές ψυχικές επιδημίες μπορούν να έχουν πολύ πιο τρομακτικά αποτελέσματα από τις πραγματικές καταστροφές:

«Γίνεται ολοένα και πιο προφανές ότι δεν είναι ούτε η πείνα, ούτε οι σεισμοί, ούτε τα μικρόβια, ούτε ο καρκίνος, αλλά ο ίδιος ο άνθρωπος που είναι ο μεγαλύτερος κίνδυνος για τον άνθρωπο, για τον απλό λόγο ότι δεν υπάρχει επαρκής προστασία ενάντια στις ψυχικές επιδημίες, οι οποίες είναι απείρως πιο καταστροφικές από τις χειρότερες φυσικές καταστροφές.

Ως εκ τούτου, η μεροληψία είναι ο κύριος λόγος για τον οποίο οι άνθρωποι τείνουν να υπερεκτιμούν σοβαρά το επίπεδο κινδύνου που αντιμετωπίζουν.

Οι άνθρωποι βομβαρδίζονται καθημερινά με φόβο

Οι άνθρωποι βομβαρδίζονται καθημερινά με φόβο και αυτό περνάει στο υποσυνείδητο, ο ανθρώπινος εγκέφαλος επαναλαμβάνει αυτό το μήνυμα καθιστώντας τον άνθρωπο επιρρεπή σε λάθη και φοβικό.

Ο άνθρωπος με την πάροδο εκατομμυρίων ετών εξελίχθηκε ώστε να αντιμετωπίζει φυσικούς κινδύνους από άγρια ζώα, έως τις καταιγίδες, πλημμύρες κ.λπ. ή από πολέμους μεταξύ ανθρώπων.

Η ειρηνική ανθρώπινη κοινωνία στην οποία οι άνθρωποι δεν ανησυχούν για την καθημερινότητα τους είναι, από εξελικτική άποψη, ένα πολύ πρόσφατο φαινόμενο, που προκλήθηκε από τη γεωργική επανάσταση στην Εποχή του Χαλκού.

Στον εξελικτικό κυρίαρχο εγκέφαλό μας, η έννοια του κινδύνου εξακολουθεί να σχετίζεται με τις έννοιες της μάχης ή της φυγής από τον εχθρό και όχι στο πως θα αντιμετωπίσουμε τον κίνδυνο.

Όταν κινδυνεύουμε, η ανθρώπινη καρδιά αυξάνει τον ρυθμό της, φέρνοντας δραματικά περισσότερο οξυγόνο στους μύες και μας επιτρέπει να τρέχουμε γρηγορότερα και περισσότερο και να πολεμούμε σκληρότερα ενάντια σε αυτόν που επιχειρεί να μας κάνει κακό.

Για τους μοντέρνους ανθρώπους που δεν χρειάζονται τόσο πολύ αυτόν τον μηχανισμό, έχει αναπτυχθεί μια ιδιαίτερα απαίσια προσαρμογή.

Εδώ ενεργοποιείται ο φυσικός μηχανισμός, ακόμη και αν δεν υπάρχει πραγματικός κίνδυνος.

Μπορεί να καθόμαστε σε μια βιβλιοθήκη ή σε μια παραλία δεν υπάρχει ούτε άγριο ζώο να μας επιτεθεί ή φυλή να μας απειλεί, αλλά εξακολουθούμε να νιώθουμε σαν να απειλούμαστε σοβαρά.

Αυτό ονομάζεται επίθεση άγχους ή πανικού όταν οι άνθρωποι ιδρώνουν, η καρδιά τους χτυπά γρήγορα και φοβούνται τον θάνατο αλλά κατ΄ ουσία χωρίς να υπάρχει κανένας εξωτερικός κίνδυνος. Θέλουμε απεγνωσμένα να φύγουμε, αλλά δεν υπάρχει κανένας που να μας κυνηγά.

Η αντίδραση αυτή είναι ένα ακατάλληλο λείψανο ενός ζωτικού βιολογικού μηχανισμού που οι βάρβαροι πρόγονοί μας στις αφρικανικές ζούγκλες ή τις ευρασιατικές στέπες χρειάζονταν για να επιβιώσουν.

Αυτό είναι από μόνο του το πιο δραματικό παράδειγμα προκατάληψης.

Ακόμη και σε μη κλινικά πειράματα, οι άνθρωποι αντιδρούν με παρόμοιους τρόπους.

Θέλουμε να κάνουμε κάτι

Κάθε φορά που υπάρχει κοινωνική κρίση, ή αντιληπτό κοινωνικό πρόβλημα οποιουδήποτε είδους ή φυσική καταστροφή, θέλουμε πάντα να «κάνουμε κάτι», γιατί στον εγκέφαλό μας υπάρχει αυτό το αποτύπωμα από το παρελθόν μας.

Ωστόσο, τα σοβαρά προβλήματα είναι ότι τα κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα προκαλούνται σπάνια από κάποιον κακό πράκτορα που κάνει κάτι απαίσιο: τις περισσότερες φορές είναι προϊόν κάποιας συστηματικής και σύνθετης αιτιώδους αλυσίδας όπου συμβαίνουν πολλά πράγματα ταυτόχρονα και κανείς δεν ελέγχει το αποτέλεσμα.

Και κατά συνέπεια, και το πιο σημαντικό, δεν υπάρχει τίποτα που μπορεί να κάνει κανένας, συμπεριλαμβανομένων των πολιτικών, για να κάνει τα πράγματα καλύτερα.

Καλύτερα να μην κάνουμε τίποτε

Ως εκ τούτου, μερικές φορές ο καλύτερος και πιο λογικός τρόπος αντιμετώπισης κοινωνικών ή οικονομικών προβλημάτων ή άλλων πηγών σύγχρονων ανησυχιών είναι απλά να καθίσετε και να μην κάνετε τίποτα!

Όπως κάνουν οι Βουδιστές στο διαλογισμό τους.
Καθίστε και παρατηρήστε ήρεμα πόσο ηλίθιοι είστε!

Όμως ο άνθρωπος δεν μπορεί να δεχθεί να μην κάνει τίποτε από ένστικτο.

Εάν πλησιάζει μια ύφεση, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης θα αρχίσουν να αντλούν ιστορίες για ανθρώπινα δεινά που εξοργίζουν ή τρομοκρατούν το κοινό και οι πολιτικοί πρέπει να ασχοληθούν με τη δημοσιονομική πολιτική (δαπάνες που χρηματοδοτούνται από το χρέος) για να δείξουν ότι κάνουν κάτι: πανικός για την κλιματική αλλαγή, κάντε κάτι τώρα, ο φόρος για τον άνθρακα, ή στην περίπτωση του κορωνοιού μάσκες ή διαστημικές στολές ή οτιδήποτε άλλο.

Κάντε κάτι είναι το μήνυμα.

Αυτό που συμβαίνει τότε είναι μια κλασική περίπτωση μιας αλυσίδας θετικών σχολίων.

Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης φοβίζουν τον πληθυσμό με ατελείωτες «αναφορές» σχετικά με την επερχόμενη καταστροφή, τον θάνατο από κορωνοιό στην προκειμένη περίπτωση, οι άνθρωποι πανικοβάλλονται και απαιτούν από τους πολιτικούς να κάνουν κάτι για να τους προστατεύσουν.

Οι πολιτικοί, που ανησυχούν για τη δημοτικότητά τους αρχίζουν να κάνουν κάτι – συνήθως το πιο αναποτελεσματικό και χωρίς νόημα αλλά ακριβό στα όρια του θεατρινισμού, για να μην κατηγορηθούν ότι μπορεί να φανούν «αδύναμοι» και «αναποφάσιστοι».

Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης στη συνέχεια χρησιμοποιούν αυτά τα «προστατευτικά μέτρα» ως «απόδειξη» του πόσο σοβαρή είναι η κατάσταση, τροφοδοτώντας ακόμη μεγαλύτερη φρενίτιδα και φόβο, οδηγώντας σε ακόμη μεγαλύτερο πανικό και περισσότερες απαιτήσεις των πολιτών προς τους πολιτικούς να κάνουν κάτι. Σκεφτείτε μια μικρή χιονόμπαλα, η οποία κατρακυλάει από έναν λόφο, συγκεντρώνοντας περισσότερη μάζα καθώς συνεχίζει την πορεία της.

Η κοινωνική σύμβαση

Ο κύριος παράγοντας που οδηγεί αυτήν τη δυναμική είναι η φύση της σιωπηρής «κοινωνικής σύμβασης» που υπάρχει στις περισσότερες σύγχρονες δημοκρατίες: οι πολίτες υπακούουν και η κυβέρνηση τους προστατεύει από κινδύνους οποιουδήποτε είδους.

Κάπνισμα, κλιματική αλλαγή, υψηλές τιμές, χαμηλές τιμές, ύφεση, ασθένειες, φυσικές καταστροφές, ρατσισμός, εταιρική απληστία, κινεζικός ανταγωνισμός – δεν έχει σημασία τι, η κυβέρνηση έχει καθήκον να κάνει κάτι για να προστατεύσει την κοινωνία.

Αν συμβεί κάτι κακό – φταίει η κυβέρνηση.

Φυσικά, η κυβέρνηση στις περισσότερες περιπτώσεις δεν μπορεί να προστατεύσει κανέναν από όλα αυτά τα προβλήματα (πολύ συχνά, ωστόσο, μπορεί να τα κάνει πολύ χειρότερα), αλλά αυτό δεν είναι το θέμα – το θέμα είναι ότι πρέπει να προσποιείται ότι μπορεί και πρέπει να κάνει ότι μπορεί ώστε να καθησυχάσει τις κοινωνίες.

Είναι ακριβώς όπως οι γονείς που υπόσχονται να καθησυχάσουν τα παιδιά που ξυπνούν τη νύχτα με εφιάλτες ότι θα σκοτώσουν το τέρας που τους απειλεί.
Έτσι, όταν εμφανιστεί οποιαδήποτε κρίση, η κυβέρνηση πρέπει να δράσει με παρόμοιο τρόπο ώστε να δείξει ότι κάνει κάτι σημαντικό και «ελέγχει» την κατάσταση.

Μην ανησυχείτε πολίτες, η κυβέρνησή σας θα λύσει το πρόβλημα (με δικά σας έξοδα, αλλά δεν το αναφέρουν) τα τέρατα και οι αντικατοπτρισμοί που σας επιτίθενται θα αντιμετωπιστούν.

Ένας από τους μεγάλους κινδύνους για τη δημοκρατία και το κράτος δικαίου δεν προέρχεται τόσο πολύ από τους δικτάτορες, αλλά μάλλον από τους ίδιους τους ανθρώπους που θέλουν προστασία από τα πάντα από την κυβέρνηση.

Εάν οι άνθρωποι αναμένουν από τους πολιτικούς να εξαλείψουν ή να μειώσουν σημαντικά το επίπεδο κινδύνου και αβεβαιότητας στη ζωή τους (όπως συμβαίνει πάντα), τότε παραιτούνται από το βασικό τους όπλο, την αυτάρκεια και την αυτονομία τους, παραχωρούν τα δικαιώματα τους στους πολιτικούς.

Οι σύγχρονοι πολιτικοί πρέπει να συμπεριφέρονται ως αυτοκράτορες, γιατί αυτό θέλουν πάρα πολλοί ψηφοφόροι.

Οι «δημόσιοι υπάλληλοι» που απέχουν από τέτοια κατάχρηση εξουσίας θεωρούνται αδύναμοι από το ίδιο το εκλογικό σώμα.

Ένας πολιτικός που πιστεύει σε αυστηρούς περιορισμούς της πολιτικής εξουσίας δεν έχει πολλές πιθανότητες να παραμείνει στο αξίωμά του, δεδομένου ενός υστερικού, φυλακισμένου πολίτη που θέλει προστασία έως την ημέρα που θα πάει στον τάφο ενάντια σε όλους τους κινδύνους, πραγματικούς και φανταστικούς.

Ο άνθρωπος παντού στον κόσμο λέει και θα συνεχίσει να λέει κάντε κάτι και αυτό το κάτι συνήθως είναι απέναντι στους φανταστικούς εχθρούς.

Πηγή: bankingnews.gr