Όπως λέει η Ελληνική μυθολογία ο Προμηθέας έκλεψε τη φωτιά από τους θεούς και την έδωσε στους ανθρώπους. Με αυτό τον τρόπο άλλαξε η ιστορία του κόσμου. Οργώθηκε η γη, ζεστάθηκαν οι άνθρωποι, μαγείρεψαν την τροφή τους, κ.α.
Όταν ξεκίνησε η αστικοποίηση και εγκαταλείψαμε τις ξυλόσομπες, ξεχάσαμε και πώς να μαγειρεύουμε στη φωτιά. Τα τελευταία χρόνια όμως τα πράγματα αλλάζουν ξανά.
Το να μαγειρέψουμε σε μια ξύλο σόμπα είναι μια τέχνη, όπως και το άναμμα της φωτιάς είναι τέχνη.
Η επιλογή της σόμπας.
Πλέον υπάρχουν πολλές επιλογές για μια ξυλόσομπα. Μπορούμε να αγοράσουμε από μαντέμι ή μια σόμπα με απλή λαμαρίνα.
Οι σόμπες από μαντέμι είναι ακριβές σόμπες, αργούν να ζεσταθούν και να ζεστάνουν το χώρο, κρατάνε περισσότερο τη θερμοκρασία, κρυώνουν πιο αργά και κρατάνε μια ζωή.
Οι σόμπες με λαμαρίνα είναι πιο φτηνές, δίνουν πολύ γρήγορα θερμότητα στο χώρο, κρυώνουν πιο γρήγορα και έχουν μικρότερο χρόνο ζωής.
Η καπνοδόχος.
Η σόμπα για να μπορεί να κάψει καλά θα πρέπει να «τραβάει» για να μπορεί να τραβάει θα πρέπει η καπνοδόχος να είναι πιο ψηλά από το ψηλότερο σημείο της σκεπής του σπιτιού. Η σόμπα αν δεν καίει καλά, γεμίζει καπνό στο χώρο που είναι, μυρίζει ο χώρος και προκαλεί πολλά προβλήματα.
Το καθάρισμα της σόμπας.
Η σόμπα ανάλογα με το πώς τη χρησιμοποιούμε χρειάζεται ένα καθάρισμα. Η σόμπα αλλά και τα μπουριά. Θα πρέπει να «τινάζουμε» τα μπουριά κάθε τρις μήνες περίπου. Αυτό εξαρτάτε από το πώς τη χρησιμοποιούμε και από τα ξύλα που καίμε.
Άναμμα της φωτιάς.
Έχουμε πάρει τη σόμπα μας και είμαστε έτοιμοι για να ανάψουμε τη φωτιά. Θα πρέπει να φροντίσουμε να έχουμε λεπτά ξερά ξύλα, τα λεγόμενα τσάκνα. Μετά κάποια πιο χοντρά και μετά τα ξύλα που θα κάψουμε κανονικά. Στη βόρεια Ελλάδα συνήθως χρησιμοποιούμε βελανιδιές που κάνουν κάρβουνο και οξιές που δίνουν φλόγα και κάνουν λίγη στάχτη.
Για να ανάψουμε τη φωτιά θα χρειαστούμε ένα κομμάτι, λεπτό χαρτί ή κάποιο άλλο υλικό που θα πάρει αμέσως φωτιά. Σε αρκετές περιοχές έχουν στάχτη ανακατεμένη με πετρέλαιο για προσάναμμα. Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε και το λίπος από τα λουκάνικα που τα ψήνουμε σε ταψί, παλιά κεριά, κ.α.
Η φωτιά.
Αν θέλουμε να μαγειρέψουμε θα πρέπει να χρησιμοποιούμε λεπτά ξύλα που δίνουν φλόγα. Αν θέλουμε να ζεστάνουμε το χώρο χρησιμοποιούμε πιο χοντρά ξύλα, το βράδυ αν θέλουμε να έχουμε κάρβουνα για το πρωί βάζουμε τα πιο χοντρά ξύλα και κλείνουμε τον αέρα.
Όταν θέλουμε να δυναμώσουμε τη φωτιά ανοίγουμε τον αέρα, όταν θέλουμε να τη μειώσουμε κλείνουμε τον αέρα.
Σε κάποιες περιπτώσεις όταν ξεκινάμε το άναμμα της φωτιάς μπορεί να χρειαστεί να ανοίξουμε ένα παράθυρο έτσι ώστε να δημιουργηθεί ρεύμα για να ανάψει η φωτιά.
Μαγειρικά σκεύη για σόμπα.
Τα μαγειρικά σκεύη που χρησιμοποιούμε για μαγείρεμα στη σόμπα έχουν πιο λεπτό πάτο σε σχέση με αυτά που χρησιμοποιούμε σε μια ηλεκτρική κουζίνα. Αυτό συμβαίνει για να μπορούν να ζεσταθούν πιο γρήγορα.
Δέντρα για τις επόμενες γενιές.
Συστήνουμε σε όσους χρησιμοποιούν ξύλα για να ζεσταθούν ή για να μαγειρέψουν κάθε χρόνο να φυτεύουν κάποια δέντρα έτσι ώστε να υπάρχουν δέντρα και για τις επόμενες γενιές.
Ενεργειακή κρίση.
Είμαστε σε μια εποχή ενεργειακής κρίσης, τα ορυκτά καύσιμα (πετρέλαιο και υγραέριο) αυξάνουν υπερβολικά πολύ. Πολύ αναζητούν πιο παραδοσιακές μεθόδους για θέρμανση και μαγείρεμα. Όπως λέει και ο λαός: Μάθε τέχνη κι άστηνε κι άμα πεινάσεις πιάστηνε.
Καλή επιτυχία.
