Η αποικιοκρατική πολιτική των Βρετανών στην Ινδία προκάλεσε το θάνατο τουλάχιστο 100 εκ. ανθρώπων, όσων δεν προκάλεσαν όλοι οι λιμοί μαζί στη Σοβιετική Ένωση, τη μαοϊκή Κίνα, τη Βόρεια Κορέα, την Καμπότζη του Πολ Ποτ και την Αιθιοπία του Μενγκίστου.
του Dylan Sullivan
Μεταξύ 1880 και 1920, οι βρετανικές αποικιακές πολιτικές στην Ινδία στοίχισαν περισσότερες ζωές από όλους τους λιμούς της Σοβιετικής Ένωσης, της μαοϊκής Κίνας και της Βόρειας Κορέας μαζί.
Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μια αναζωπύρωση της νοσταλγίας για τη Βρετανική Αυτοκρατορία. Έργα υψηλής φιλοδοξίας, όπως το Empire του Niall Ferguson : How Britain Made the Modern World και το The Last Imperialist του Bruce Gilley , υποστηρίζουν ότι η βρετανική αποικιοκρατία έφερε ευημερία και ανάπτυξη στην Ινδία και σε άλλες χώρες, σε άλλες αποικίες. Πριν από δύο χρόνια, μια δημοσκόπηση του YouGov διαπίστωσε ότι το 32% των Βρετανών ήταν περήφανοι για την αποικιακή ιστορία της χώρας τους.
Αυτή η ειδυλλιακή εικόνα της αποικιοκρατίας βρίσκεται σε κατάφωρη αντίφαση με τα ιστορικά δεδομένα. Σύμφωνα με έρευνα του οικονομικού ιστορικού Robert C. Allen, η ακραία φτώχεια στην Ινδία αυξήθηκε υπό βρετανική κυριαρχία, από 23% το 1810 σε περισσότερο από 50% μέχρι τα μέσα του 20ού αιώνα. Οι πραγματικοί μισθοί μειώθηκαν κατά τη διάρκεια της βρετανικής αποικιοκρατίας, φτάνοντας στο χαμηλότερο επίπεδο τον 19ο αιώνα, ενώ οι λιμοί έγιναν πιο συχνοί και πιο θανατηφόροι. Η αποικιοκρατία, όχι μόνο δεν ωφέλησε τον ινδικό λαό, αλλά ήταν μια ανθρώπινη τραγωδία που δεν έχει σχεδόν καμιά αντιστοιχία στην ιστορία.
Οι ειδικοί συμφωνούν ότι η περίοδος από το 1880 έως το 1920 – το απόγειο της βρετανικής αυτοκρατορικής ισχύος – ήταν ιδιαίτερα καταστροφική για την Ινδία. Εξαντλητικές απογραφές πληθυσμού που πραγματοποιήθηκαν από το αποικιακό καθεστώς από τη δεκαετία του 1880 και μετά αποκαλύπτουν ότι το ποσοστό θνησιμότητας αυξήθηκε σημαντικά κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, από 37,2 θανάτους ανά 1000 κατοίκους τη δεκαετία του 1880 σε 44,2 τη δεκαετία του 1910. Το προσδόκιμο ζωής μειώθηκε από 26,7 χρόνια σε 21,9 χρόνια.
Σε ένα πρόσφατο άρθρο που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό World Development , χρησιμοποιήσαμε δεδομένα απογραφής για να υπολογίσουμε τον αριθμό των ανθρώπων που σκοτώθηκαν από τις βρετανικές αυτοκρατορικές πολιτικές κατά τη διάρκεια αυτών των τεσσάρων βίαιων δεκαετιών. Δεν υπάρχουν πραγματικά δεδομένα για τα ποσοστά θνησιμότητας στην Ινδία παρά από τη δεκαετία του 1880. Εάν τα χρησιμοποιήσουμε ως βάση για τη φυσιολογική θνησιμότητα , θα διαπιστώσουμε ότι περίπου 50 εκατομμύρια υπερβολικοί θάνατοι σημειώθηκαν υπό την αιγίδα της βρετανικής αποικιοκρατίας κατά την περίοδο από το 1891 έως το 1920.
Πενήντα εκατομμύρια θάνατοι είναι ένας συγκλονιστικός αριθμός, ωστόσο είναι μια συντηρητική εκτίμηση. Τα στοιχεία πραγματικών μισθών δείχνουν ότι μέχρι το 1880, το βιοτικό επίπεδο στην αποικιακή Ινδία είχε ήδη μειωθεί σημαντικά σε σχέση με αυτό που ήταν πριν. Ο Άλεν και άλλοι μελετητές υποστηρίζουν ότι πριν από την αποικιοκρατία, το βιοτικό επίπεδο στην Ινδία μπορεί να ήταν « ισοδύναμο με εκείνα στις αναπτυσσόμενες περιοχές της Δυτικής Ευρώπης ». Δεν γνωρίζουμε με βεβαιότητα το ποσοστό θνησιμότητας της Ινδίας πριν από τον αποικισμό, αλλά αν υποθέσουμε ότι ήταν παρόμοιο με αυτό της Αγγλίας τον 16ο και 17ο αιώνα (27,18 θάνατοι ανά 1.000 κατοίκους), διαπιστώνουμε ότι η Ινδία παρουσίασε υπερβολική θνησιμότητα 165 εκατομμύρια άνθρωποι κατά την περίοδο από το 1881 έως το 1920.
Αν και ο ακριβής αριθμός των θανάτων ποικίλει στις υποθέσεις που κάνουμε για τη βασική θνησιμότητα, είναι σαφές ότι περίπου 100 εκατομμύρια άνθρωποι πέθαναν πρόωρα στο απόγειο της βρετανικής αποικιοκρατίας. Αυτή είναι μια από τις μεγαλύτερες πολιτικά οδηγούμενες κρίσεις θνησιμότητας στην ανθρώπινη ιστορία. Υπερβαίνει τον συνολικό αριθμό θανάτων που σημειώθηκαν κατά τη διάρκεια όλων των λιμών στη Σοβιετική Ένωση, τη μαοϊκή Κίνα, τη Βόρεια Κορέα, την Καμπότζη του Πολ Ποτ και την Αιθιοπία του Μενγκίστου.
Η μέθοδος…
Πώς θα μπορούσε η βρετανική κυριαρχία να προκαλέσει αυτές τις σημαντικές ανθρώπινες απώλειες; Υπήρχαν αρκετοί μηχανισμοί. Πρώτον, η Βρετανία κατέστρεψε ουσιαστικά τον μεταποιητικό τομέα της Ινδίας. Πριν από τον αποικισμό, η Ινδία ήταν ένας από τους μεγαλύτερους βιομηχανικούς παραγωγούς στον κόσμο, εξάγοντας υφάσματα υψηλής ποιότητας σε όλες τις γωνιές του πλανήτη. Τα κακά υφάσματα που παράγονται στην Αγγλία απλά δεν μπορούσαν να ανταγωνιστούν. Αυτή η κατάσταση, ωστόσο, άρχισε να αλλάζει όταν η Βρετανική Εταιρεία Ανατολικών Ινδιών ανέλαβε τον έλεγχο της Βεγγάλης το 1757.
Σύμφωνα με τον ιστορικό Madhusree Mukerjee, η αποικιακή κυριαρχία ουσιαστικά εξάλειψε τους ινδικούς δασμούς, επιτρέποντας στα βρετανικά προϊόντα να πλημμυρίσουν την εγχώρια αγορά, και δημιούργησε ένα σύστημα υπέρογκων φόρων και εσωτερικών
32% των Βρετανών ήταν περήφανοι για την αποικιακή ιστορία της χώρας τους!…
δασμών που εμπόδιζαν τους Ινδούς να πουλήσουν ύφασμα στη χώρα τους, πόσο μάλλον να τα εξάγουν.
Αυτό το άνισο εμπορικό καθεστώς συνέτριψε τους Ινδούς κατασκευαστές και ουσιαστικά αποβιομηχάνισε τη χώρα. Όπως υπερηφανεύτηκε ο πρόεδρος της Ένωσης Ανατολικής Ινδίας και Κίνας στο Αγγλικό Κοινοβούλιο το 1840: « Αυτή η εταιρεία κατάφερε να μετατρέψει την Ινδία από βιοτεχνική σε χώρα εξαγωγής ακατέργαστων προϊόντων ». Οι Άγγλοι βιομήχανοι απολάμβαναν ένα σημαντικό πλεονέκτημα, ενώ η Ινδία περιορίστηκε στη φτώχεια και ο πληθυσμός της ήταν εκτεθειμένος στην πείνα και τις ασθένειες.
Για να χειροτερέψει την κατάσταση, οι Βρετανοί αποικιστές εφάρμοσαν ένα σύστημα νόμιμης λεηλασίας, γνωστό στους σύγχρονους ως « διαρροή πλούτου ».
Η Βρετανία φορολογούσε τον ινδικό πληθυσμό και στη συνέχεια χρησιμοποίησε τα έσοδα για να αγοράσει ινδικά προϊόντα – λουλάκι, σιτηρά, βαμβάκι και όπιο – αποκτώντας έτσι αυτά τα αγαθά δωρεάν.
Αυτά τα προϊόντα στη συνέχεια καταναλώθηκαν στη Βρετανία ή επανεξήχθησαν στο εξωτερικό, με τα έσοδα να εισπράττονται από το βρετανικό κράτος και να χρησιμοποιούνται για τη χρηματοδότηση της βιομηχανικής ανάπτυξης της Βρετανίας και των αποικιών εποίκων της: των Ηνωμένων Πολιτειών, του Καναδά και της Αυστραλίας.
Αυτό το σύστημα στέρησε από την Ινδία αγαθά αξίας τρισεκατομμυρίων δολαρίων σε σημερινά χρήματα.
Οι Βρετανοί ήταν αδίστακτοι στην επιβολή αυτής της αποστράγγισης, αναγκάζοντας την Ινδία να εξάγει τρόφιμα ακόμα και όταν η ξηρασία ή οι πλημμύρες απειλούσαν την τοπική επισιτιστική ασφάλεια. Οι ιστορικοί έχουν διαπιστώσει ότι δεκάδες εκατομμύρια Ινδοί πέθαναν από την πείνα κατά τη διάρκεια πολλών μαζικών λιμών που προκλήθηκαν από τις βρετανικές πολιτικές στα τέλη του 19ου αιώνα, καθώς οι πόροι τους διοχετεύθηκαν στη Βρετανία και τις αποικίες των εποίκων της.
Οι αποικιακοί διαχειριστές γνώριζαν πλήρως τις συνέπειες των πολιτικών τους. Είδαν εκατομμύρια ανθρώπους να λιμοκτονούν και όμως δεν άλλαξαν πορεία. Συνέχισαν να στερούν εν γνώσει τους τους πληθυσμούς τους απαραίτητους πόρους για την επιβίωσή τους. Η εξαιρετική κρίση θνησιμότητας της ύστερης βικτωριανής περιόδου δεν ήταν τυχαία. Ο ιστορικός Μάικ Ντέιβις υποστηρίζει ότι οι αυτοκρατορικές πολιτικές της Βρετανίας « ήταν συχνά το ακριβές ηθικό ισοδύναμο των βομβών που έπεφταν από τα 18.000 πόδια ».
Η έρευνά μας δείχνει ότι οι εκμεταλλευτικές πολιτικές της Βρετανίας συνδέθηκαν με υπερβολική θνησιμότητα περίπου 100 εκατομμυρίων ανθρώπων κατά την περίοδο 1881-1920. Πρόκειται για μια απλή υπόθεση αποζημιώσεων, με ισχυρό προηγούμενο στο διεθνές δίκαιο. Μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, η Γερμανία υπέγραψε συμφωνίες αποζημίωσης για τα θύματα του Ολοκαυτώματος και, πιο πρόσφατα, συμφώνησε να πληρώσει αποζημιώσεις στη Ναμίμπια για αποικιακά εγκλήματα που διαπράχθηκαν εκεί στις αρχές της δεκαετίας του 1990. Στον απόηχο του απαρτχάιντ, η Νότια Αφρική πλήρωσε αποζημιώσεις στους ανθρώπους που είχε βασανιστεί από την κυβέρνηση της λευκής μειοψηφίας.
Η ιστορία δεν μπορεί να αλλάξει και τα εγκλήματα της Βρετανικής Αυτοκρατορίας δεν μπορούν να διαγραφούν. Αλλά οι αποζημιώσεις μπορούν να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση της κληρονομιάς της στέρησης και της ανισότητας που παρήγαγε η αποικιοκρατία. Αυτό είναι ένα ουσιαστικό βήμα προς τη δικαιοσύνη και τη θεραπεία.
Πηγή: Al Jazeera μέσω Les Crises
