Του ΝΙΚΟΥ ΣΤΡΑΒΕΛΑΚΗ
Διδάσκων Τ.Ο.Ε ΕΚΠΑ
Κείμενο από το academia.edu
Η περασμένη εβδομάδα κυριαρχήθηκε αναμφίβολα από την αποκάλυψη του σκανδάλου Πάτση. Πρόκειται για την απόκτηση από το βουλευτή Γρεβενών της Νέας Δημοκρατίας Ανδρέα Πάτση πακέτου κόκκινων δανείων και η συμμετοχή του σε νομική εταιρεία που ανέλαβε έργα από τα ΕΛΤΑ με απ’ ευθείας ανάθεση. Ο βουλευτής διεγράφη από τη κοινοβουλευτική ομάδα της Νέας Δημοκρατίας προφανώς λόγω των δανείων που αγόρασε αφού, όπως τόνισε και ο ίδιος σε τηλεοπτική εκπομπή, για τις απ’ ευθείας αναθέσεις το κόμμα του τον είχε καλύψει σε σχετική ερώτηση βουλευτή της αξιωματικής αντιπολίτευσης ένα χρόνο νωρίτερα.
Σε κάθε περίπτωση το μέιζον ζήτημα είναι το θέμα της προσπάθειας πλουτισμού μέλους του Ελληνικού κοινοβουλίου από κόκκινα δάνεια όπως θα δούμε στη συνέχεια. Οι λεπτομέρειες της υπόθεσης έχουν γίνει γνωστές και δεν χρειάζεται να επαναληφθούν.
Όμως είναι λάθος να περιοριστεί η συζήτηση σε πιθανή τέλεση του αδικήματος της φοροδιαφυγής από την πλευρά του βουλευτή. Το θέμα είναι πολύ πιο σύνθετο και άπτεται ζητημάτων διαχείρισης του δημόσιου χρήματος και το κυριότερο δημοκρατίας..
Η αγορά κόκκινων δανείων στο 1/25 της αξίας τους με δάνειο/ χρηματοδότηση από τον πωλητή δεν αποτελεί αποκλειστικό προνόμιο του κ. Πάτση. Κατά τραγική ειρωνεία η συγκεκριμένη αλληλουχία πράξεων αποτέλεσε πιλοτικό πρόγραμμα για το τι ακολούθησε με το σχέδιο Ηρακλής.
Γιατί με τον ίδιο νόμο που «αγόρασε» τα κόκκινα δάνεια ο κ. Πάτσης με τον ίδιο νόμο διατέθηκαν δισεκατομμύρια κόκκινων δανείων σε funds μετά το 2019.
Μάλιστα η περίπτωση Πάτση είναι και πιο διαφανής αφού ξέρουμε τον αγοραστή και πόσα λεφτά πλήρωσε.
Στις τιτλοποιήσεις των τελευταίων δύον ετών ούτε ποιοι είναι οι αγοραστές ξέρουμε ούτε πόσα λεφτά πληρώσανε.
Το χειρότερο είναι ότι την εγγύηση για τα δάνεια που παίρνουν οι νέοι Πάτσηδες τις βάζει το Ελληνικό δημόσιο σε βάρος του φορολογούμενου και έτσι δεν μπορούν να ελεγχθούν ούτε για το πόθεν έσχες.
Αυτοί ήταν οι λόγοι που ανάγκασαν τον Άρειο Πάγο να πάρει την απόφαση της ουσιαστικής απαγόρευσης της λήψης αναγκαστικών μέτρων από τις εισπρακτικές εταιρείες σε βάρος δανειοληπτών.
Στη θέσπιση τέτοιων απαράδεκτων πρακτικών η ευθύνη βαραίνει πρωτίστως για να μη πω αποκλειστικά την κυβέρνηση και το κράτος όχι τις επιχειρήσεις. Στην περίπτωσή μας τις τράπεζες, τις εισπρακτικές εταιρείες, τα funds και φυσικά πρόσωπα όπως ο κ. Πάτσης.
Από εδώ ξεπηδούν τα προβλήματα δημοκρατίας. Πώς είναι δυνατόν να προστατεύσουν τον εργαζόμενο και τη λαϊκή οικογένεια που χάνει το σπίτι της άνθρωποι, όπως ο κ. Πάτσης, που είναι κομμάτι της μπίζνας της εκποίησης;
Το ερώτημα αυτό άπτεται του συνθήματος περί «αριστείας» που ήταν για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα και ίσως είναι ακόμα προμετωπίδα της πολιτικής της Νέας Δημοκρατίας.
Ο κ. Μητσοτάκης πήρε την κυβέρνηση λέγοντάς μας ότι στο εξής θα κυβερνούν οι «γνωρίζοντες» και οι «άριστοι».
Με αυτούς εννοούσε «ανθρώπους της αγοράς» όπως ο κ. Πάτσης που «ξέρουν» τι είναι το σωστό.
Αυτό που ξέχασε να προσθέσει είναι ότι το σωστό για τον ίδιο και τον κ. Πάτση είναι ότι είναι καλό για τη τσέπη του και για τα συμφέροντα με τα οποία διαπλέκονται.
Θα μου πείτε κάτι μας είπες τώρα. Όμως το θέμα δεν είναι τόσο απλό. Ακόμη και στα πλαίσια της αστικής δημοκρατίας οι «επαγγελματίες πολιτικοί», που θεωρήθηκαν (λανθασμένα) υπεύθυνοι για τη κρίση του 2008, είχαν μια σχετική αυτοτέλεια από τα ταξικά συμφέροντα που εκπροσωπούσαν.
Από την ώρα που πήγαν στη μπάντα για να βρουν το δρόμο για τα κομματικά ψηφοδέλτια και εν τέλει για τη βουλή άνθρωποι όπως ο κ. Πάτσης είναι σαφές ότι η όποια αυτοτέλεια χάθηκε και έχει επικρατήσει η λογική της Μητσοτάκης Α.Ε.
Με όσα είπα δεν θέλω να υποτιμήσω τις ενδεχομένως ποινικά κολάσιμες πράξεις που βαρύνουν τη δραστηριότητα του κ. Πάτση. Οι πράξεις του ελέγχονται και στο επίπεδο της φοροδιαφυγής και του ξεπλύματος βρώμικού χρήματος.
Όμως η περίπτωσή του ανοίγει κατά τη γνώμη μου πολύ μεγαλύτερα θέματα δημοκρατίας που ήδη συζητιούνται στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ και είναι καιρός να τεθούν και στην Ελλάδα. Μάλιστα εδώ που η πρόσφατη πολιτική μας ιστορία μας έχει κάνει πιο έμπειρους η συζήτηση αυτή μπορεί να φτάσει βαθύτερα αναδεικνύοντας τη ουσία και τα όρια της αστικής δημοκρατίας.
