ΤΟ ΑΝΤΙΠΑΛΟ ΔΙΔΥΜΟ ΔΕΟΣ ΤΟΥ ΝΑΡΚΙΣΣΙΣΜΟΥ

Μήνες πια μετράμε απώλειες. Θύματα εγκλημάτων που δεν έχουν προηγούμενο.

Προσωπικότητες ναρκισσισμού και ψυχοπαθητικού χαρακτήρα παρελαύνουν στις τηλεοράσεις, στις συζητήσεις και τις σκέψεις μας καθημερινά.

Γεμίσαμε σάπιες σχέσεις, εκτεθήκαμε στην εικόνα μίας γονεϊκότητας που τίθεται εν αμφιβόλω εν τη γενέση της και σίγουρα μίας κοινωνίας που βράζει και ξερνάει τον εαυτό της.

Ποια ειναι τα γιατροσόφια μας εδώ; Πώς θεραπεύουμε τις παρούσες γενιές και πώς προστατεύουμε τις επόμενες;

Δύο είναι οι σιαμαίες αδερφές που ενισχύουν την ψυχική υγεία, που θωρακίζουν σαν στηλωνουν τα πόδια τους απέναντι στο χάος και την κακοήθεια του κόσμου.

Απο την περίοπτη θέση της επιστήμης της ψυχολογίας, πολλά μπορούν να προταθούν, ωστόσο ας αναφερθούν συνοπτικά δύο λέξεις κλειδιά:

Η ενσυναίσθηση και η αυτοεκτίμηση.

Ας ανακόψουμε την πορεία μίας βαθιά νοσηρής κοινωνίας μέσα απο αυτές τις νεραϊδόμορφες φιγούρες που όταν εισχωρήσουν και ποτίσουν την ανθρώπινη ψυχή, όλα μεταμορφώνονται, όλα εξανθρωπίζονται και τίποτε δεν μένει τοξικό για πολύ ώστε να μολύνει το περιβάλλον του.

Η ενσυναίσθηση, ένας μηχανισμός που διασφαλίζει την ικανοτητα του ανθρώπου να συνδέεται με συνανθρώπους του, φαίνεται να λειτουργεί ως δικλείδα ασφαλείας για ο,τι συνιστά ψυχική υγεία, συνδεσιμότητα και ροπή προς το βίωμα της ενδότερης ολότητας του προσώπου.

Η ενσυναίσθηση ξεκινα απο τους πρώτους κιολας μήνες της ζωής του ανθρώπου, πρόκειται για την μεγαλειώδη στιγμή που κοιτάζει τη μητέρα του στα μάτια και μέσα απο την «κοινωνική αναφορά» (social referencing) διαπιστώνει σε ένα απαρέγκλιτο και ασυνείδητο επίπεδο οτι η ζωή του είναι μέρος ενός συνόλου, κομμάτι μίας έτερης σάρκας και σίγουρα ζωή μέσα στη ζωή ενός άλλου.

Η ενσυναίσθηση δεν ξεκινάει ως εξάρτηση αν και φαίνεται απόλυτα καθοριστική για την επιβίωση. Ξεκινάει ως αφήγημα και επιταγή της ψυχής για το ευ ζην του μελλοντικού της γίγνεσθαι.

Η μορφή της εξάρτησης την οποία ενσαρκώνει είναι μικρής διάρκειας και μικρού αναστήματος.

Στην ουσία, ο δεσμός της μάνας με του παιδιού είναι η προετοιμασία για το δεσμό που θα έχει με τον ίδιο του τον εαυτό και συνεπώς, με όλους τους ανθρώπους στο μέλλον.

Η ενσυναίσθηση μπορεί να καλλιεργηθεί απο νωρίς μέσα απο παιδαγωγικές που δεν φοβούνται να τραυματίσουν το ευθραστο εγώ του παιδιού (το εγώ εδώ αντιπαρατίθεται στη σύσταση ενός εαυτού ως δομή στην ψυχοδυναμική ανάλυση).

Η ενσυναίσθηση δρα ως αντι-ιϊκό φάρμακο απέναντι σε αναλγησία, φυγοπονία και σε εμπάθεια που ενδεχομένως να συναντήσει στο δρόμο της η ενδοπροσωπική ανάπτυξη.

Οσο για την αυτοεκτίμηση, ως ένα απόλυτα ταιριαστό συμπλήρωμα της ενσυναίσθησης, ως μία δίδυμη αδερφή της, πιασμένες χέρι χέρι οδηγούν τον άνθρωπο στην αυτοπραγμάτωση και την αλήθεια που μόνο εκείνος κατέχει για τον εαυτό του πριν αυτή γίνει δώρο και αντίδωρο για τον κόσμο γύρω του.

Η αυτοεκτίμηση αφορά στην απροϋπόθετη αναγνώριση και αγάπη προς τον εαυτό μας, στην απόδοση αξίας σε μία εσωτερική οντότητα μέσα μας που όσο και αν μας απογοητεύσει κατα καιρούς, εμείς συνεχίζουμε και νιώθουμε ευγνώμονες για την ύπαρξή και συνύπαρξη μας μαζί της.

Ανθρωπος με αυτοεκτίμηση ξέρει ποιος είναι, γνωρίζει την ευαλωτότητά του και σίγουρα θυσιάζει ψευδεπιγραφες εικονες του προκειμένου να διάγει ζωή αληθινού βιώματος που βρίθει διδαγμάτων και συνθηκών αυτοβελτίωσης.

Η αυτοεκτίμηση έχει πυλώνες την εμπιστοσύνη προς τον εαυτό μας, την αυτοφροντίδα μας, τον υγιή εσωτερικό διάλογο και την επιβολή ορίων στους άλλους όταν εκείνοι προβάλλουν σε εμάς – εν δυνάμει- κακοποιητική συμπεριφορά.

Η τοξικότητα των άλλων δεν θα βρει ευφορο έδαφος σε ανθρωπους με αυτοεκτίμηση διότι οι δεύτεροι θα ξέρουν πάντα πώς να παραμείνουν στην ορθότητα της αίσθησης του εαυτού τους.

Η κοινωνία μοιαζει με αρρένα και ζούγκλα όταν οι άνθρωποι μέσα της απέχουν απο οσα προάγουν την ενδοπροσωπική τους υγεία και ακεραιότητα.

Δεν θα μπορέσουμε ποτέ να γίνουμε ζώα καθώς η σύσταση μας ενέχει πολύ μεγαλύτερη προοπτική απο εκείνη της επιβίωσης.

Ζούμε λοιπον ακροβατώντας γιατί καθημερινά αντιμετωπίζουμε ένα βασικό θεμελιώδες δίλημμα…

Να γίνουμε άνθρωποι ή τέρατα. Δεν έχει κάτι ενδιάμεσα.

Η απάντηση και ο τρόπος είναι στην ενσυναίσθηση και την αυτοεκτίμηση.

Δίδυμες αδελφές που εάν έχεις τη μία, πάντοτε θα λείπει η άλλη και εάν δεν έχεις καμία, πρέπει τις επικαλεστείς γονατιστός για να ζήσεις σαν άνθρωπος.

Χριστίνα Μπογιατζή

Ψυχολόγος-Παιδοψυχολόγος

Λογοπαθολόγος

Υπ. Διδάκτωρ ΕΚΠΑ