Μεταξύ αυτών, η κατάργηση των αδικαιολόγητων απουσιών, η επιβολή «ομοιόμορφης» ενδυμασίας και «πειθαρχικού ελέγχου» της εξωσχολικής ζωής, η επανακαθιέρωση της προσευχής, της έπαρσης της σημαίας και του εκκλησιασμού (για τους μαθητές), αλλά και η λειτουργία ιδιωτικών ΑΕΙ, η επιβολή χρονικού ορίου σπουδών και οι περικοπές των κοινωνικών παροχών των φοιτητών.

Το κίνημα

Οι πρώτες καταλήψεις ξεκινούν στα τέλη Οκτωβρίου του 1990, και μέχρι τα μέσα του Δεκέμβρη, το 70% των γυμνασίων και λυκείων τελούν υπό κατάληψη. Την ίδια ώρα, τα δημοσιεύματα της εποχής κάνουν λόγο για μεγαλειώδεις πορείες διαμαρτυρίες στις μεγαλύτερες πόλεις της χώρας (10.000 – 30.000 διαδηλωτές), ενώ το πολιτικό σκηνικό είναι κάτι παραπάνω από πολιτικά έκρυθμο, με την κυβέρνηση να συγκεντρώνει τα πυρά σύσσωμης της αντιπολίτευσης.

Το δεξιό παρακράτος

«Αγανακτισμένοι» γονείς και κατά βάση στελέχη της ΝΔ και της ΟΝΝΕΔ ζητούν να σταματήσουν οι καταλήψεις και επιχειρούν παρεμβάσεις σε σχολικούς χώρους, προσπαθώντας να «σπάσουν» τις καταλήψεις.

Συγκεκριμένες ομάδες τραμπούκων της ΟΝΝΕΔ είναι γνωστές για τη δράση τους στην Πάτρα (επιθέσεις, προπηλακισμοί) ήδη από το 1987.

Κατ’ αντιστοιχία με τις ομάδες που μεγαλούργησαν κυρίως στο διάστημα από τα τέλη του ’70, σε όλη τη δεκαετία του ’80, και σποραδικά το ’90 σε ολόκληρη τη χώρα: «Κένταυροι» και «Ρέιντζερς» είναι δύο μόνο από τις πλέον αναγνωρίσιμες «ομάδες κρούσης» της ΟΝΝΕΔ, δημιούργημα του Αβέρωφ, υπό την καθοδήγηση των Μιχαλολιάκου (βουλευτή Πειραιά) και Μανωλάκου.

Οι καταλήψεις συνεχίζονται

Εν τω μεταξύ, η κυβέρνηση προχωρά σε μια μικρή αναδίπλωση τον Δεκέμβρη, με τον υπουργό Παιδείας να δηλώνει ότι τα προεδρικά διατάγματα δεν θα εφαρμοστούν για ένα τρίμηνο, έως ότου γίνουν «πλήρως κατανοητά» από μαθητές και καθηγητές. Σύντομα, οι τρεις μήνες γίνονται δώδεκα και το νομοσχέδιο τροποποιείται μερικώς, χωρίς όμως αλλαγές σε σημαντικά σημεία, όπως είναι οι πειθαρχικές διατάξεις, οι περικοπές κ.ά.

Το υπουργείο πιστεύει πως οι γιορτές των Χριστουγέννων θα λειτουργήσουν πυροσβεστικά. Με την έλευση του νέου χρόνου, ωστόσο, θα διαψευστεί, καθώς μαθητές και φοιτητές αποφασίζουν τη συνέχιση των καταλήψεων στα ΑΕΙ, τα ΤΕΙ, αλλά και σε 1.800 από τα 3.014 γυμνάσια και λύκεια της χώρας.

Ο υπουργός, Β. Κοντογιαννόπουλος, απειλεί πως όσοι συμπληρώνουν 50 απουσίες θα χάνουν τη χρονιά τους, αλλά η ΟΛΜΕ με την επανέναρξη της χρονιάς, στις 7 Ιανουαρίου του 1991, κηρύσσει στάση εργασίας, καλώντας τους καθηγητές να βρίσκονται έξω από τα σχολεία «για να συμβάλουν στην αποτροπή προκλήσεων που ίσως επιχειρηθεί να δημιουργηθούν».

Οι καθηγητές έχουν πλήρη επίγνωση των μεθόδων που χρησιμοποιεί ο κομματικός μηχανισμός της Νέας Δημοκρατίας, καθώς οι επιθέσεις από ροπαλοφόρους σε καταληψίες και οι τραμπουκισμοί είναι κάτι παραπάνω από συχνοί.

Τα στελέχη της ΟΝΝΕΔ αρνούνται να υποχωρήσουν από την «αντικατάληψη» και δηλώνουν ότι θα παρατείνουν την κατάληψη του λυκείου μέχρι αυτό να λειτουργήσει ξανά κανονικά.Σύντομα, τα πνεύματα οξύνονται και αρχίζουν οι συγκρούσεις μεταξύ των δύο πλευρών με εκσφενδονίσεις αντικειμένων, ενώ σημειώνονται και οι πρώτοι τραυματισμοί.

Η δολοφονική επίθεση

Γύρω στις 23.30 το βράδυ, ομάδα καθηγητών και γονέων επιχειρεί να μπει στο κτίριο. Με το άνοιγμα της πόρτας τα μέλη της ΟΝΝΕΔ επιτίθενται στον κόσμο με σιδερολοστούς, καδρόνια και τσιμεντόλιθους.Ο καθηγητής μαθηματικών και μέλος του Εργατικού Αντι-ιμπεριαλιστικού Μετώπου (ΕΑΜ), Νίκος Τεμπονέρας, που είχε προστρέξει σε στήριξη της μαθητικής κατάληψης, πέφτει θανάσιμα τραυματισμένος, με ανοιγμένο το κρανίο από το σιδερολοστό του Ι.Καλαμπόκα.