Στήν δεκαετία του 1920, τα “Radium Girls” προσλήφθηκαν από τα εργοστάσια ωρολογοποιΐας, για να διακοσμήσουν τα ρολόγια με χρώμα που φωσφορίζει…
Μια υπέροχη δουλειά σε ένα ακαταμάχητα δημοφιλές προϊόν, αλλά τα κορίτσια δεν ήξεραν ότι δούλευαν με μια ουσία που θα τα σκότωνε.
Τα κορίτσια ραδίου είχαν οδηγίες, να υγράνουν το πινέλλο τους με τα χείλη τους, ώστε να δημιουργήσουν λεπτότερη μύτη για πιο λεπτομερή εργασία, καταπίνοντας δηλητήριο σε κάθε πινελλιά!
Το ράδιο όμως καταβρόχθιζε αργά τη σάρκα τους.
Ένα ένα τα κόκαλά τους άρχισαν να ραγίζουν και να διαλύονται….
Η ιστορία αυτών των γυναικών
‘Τρέϊλερ’ κινηματογραφικής ταινίας 2018
Μικέλης Μαφρέδας – Παγκόσμια ημέρα Γυναίκας
Την σημερινή ημέρα σκέφθηκα να την αφιερώσω στην μνήμη των κοριτσιών που πέθαναν από την έκθεση τους στο θανατηφόρο Ράδιο και την κληρονομία που άφησαν στις επόμενες γενιές.
Την άνοιξη του μακρινού 1917 μέσα στην καρδιά του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου μια 18χρονη κοπέλα, η Γκρεις Φράιερ, ξεκίνησε να εργάζεται στην Εταιρία Ραδίου των ΗΠΑ (USRC) στο Νιού Τζέρσεϋ.
Έβαφε με Ράδιο, προϊόντα της πολεμικής βιομηχανίας.
Η εργασία αυτή χρειαζόταν τα λεπτεπίλεπτα δάχτυλα ακόμη και ανηλίκων κοριτσιών και η εταιρία πλήρωνε τρεις φορές παραπάνω.
Για τον λόγο αυτό θεωρείτο η ελίτ εργασία των φτωχών κοριτσιών.
Η εταιρία παρόλο που ήταν γνωστό τι προξενούσε το Ράδιο , διαβεβαίωνε τα κορίτσια ότι μπορούσαν και να το καταπίνουν άφοβα αφού έπρεπε να κρατούν το πιο λεπτό πινέλο ανάμεσα στα δόντια τους.
Τα κορίτσια έλαμπαν πράγματι και όπου ακουμπούσαν τα φορέματα, τα μαλλιά τους λαμπύριζαν και γοήτευαν τους πάντες στις φτωχικές τους γειτονιές.
Εξ αιτίας της λάμψης του το Ράδιο θεωρείτο το πιο ακριβό υλικό στον κόσμο.
Ακολούθησαν πάρα πολλοί ξαφνικοί θάνατοι κοριτσιών ώσπου μια νεαρή εργαζομένη μελλοθάνατη και εκείνη, η Κάθριν Ντόνοχιου πέτυχε το 1927 να αρχίσουν εκταφές των κοριτσιών.
Πρώτος τάφος της 24χρονος Μόλυ Μάγκι που επίσημα είχε πεθάνει από σύφιλη.
Τα απομεινάρια της Μόλυ λαμπύριζαν!!!
Τότε όλοι κατάλαβαν, όλες οι εκταφές είχαν το ίδιο αποτέλεσμα.
Το όμορφο μου Ράδιο, το αποκαλούσε η Μάρι Κιουρί.
Ένας εκπληκτικός αριστερός Εβραίος δικηγόρος, ο Λέοναρντ Γκρόσμαν για μια δεκαετία πάλευε αμισθί στα δικαστήρια εναντίων της Εταιρίας που αρνιόταν κάθε ενοχή.
Και πέτυχε να επιβληθεί η χάρτα της ασφαλείας στους χώρους εργασίας.
Τα κορίτσια δεν πέθαναν μάταια αλλά άφησαν κληρονομιά την καλυτέρευση των εργατικών δικαιωμάτων για τις επόμενες γενιές.
Αλλά το Ράδιο ζει.
Για να καταστραφεί πρέπει να περάσουν 1600 χρόνια.
Όπως έλαμπαν στους δρόμους και τις γειτονιές τους το μακρινό 1917 τα κορίτσια θα λάμπουν στα φέρετρά τους για πάρα πολλά χρόνια ακόμη.
Μαφρέδας Μικέλης
Πρόεδρος Τ/Κ Σπαρτιών
ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗ
Ορισμένα αναρτώμενα από το διαδίκτυο κείμενα ή εικόνες, θεωρούμε ότι είναι δημόσια. Αν υπάρχουν δικαιώματα συγγραφέων, παρακαλούμε ενημερώστε μας, για να τα αφαιρέσουμε. Επίσης, σημειώνεται ότι οι απόψεις του ιστολογίου, μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου. Για τα άρθρα που δημοσιεύονται εδώ, ουδεμία ευθύνη εκ του νόμου φέρουμε, καθώς απηχούν αποκλειστικά τις απόψεις των συντακτών τους και δεν δεσμεύουν καθ’ οιοδνήποτε τρόπο, το ιστολόγιο.
Ο διαχειριστής του ιστολογίου, δεν ευθύνεται για τα σχόλια και τους δεσμούς που περιλαμβάνει. Τονίζουμε ότι υφίσταται μετριασμός των σχολίων και παρακαλούμε, πριν δημοσιεύσετε το σχόλιό σας, να έχετε υπόψη σας τα ακόλουθα:
- Κάθε γνώμη είναι σεβαστή, αρκεί να αποφεύγονται ύβρεις, ειρωνείες, ασυνάρτητος λόγος και προσβλητικοί χαρακτηρισμοί, πολύ περισσότερο σε προσωπικό επίπεδο, εναντίον των συνομιλητών ή και των συγγραφέων, με υποτιμητικές προσφωνήσεις, ύβρεις, υπονοούμενα, απειλές ή χυδαιολογίες.>
- Μην δημοσιεύετε άσχετα με το θέμα σχόλια.
- Ο κάθε σχολιαστής, οφείλει να διατηρεί ένα μόνον όνομα ή ψευδώνυμο, το οποίο αποτελεί και την ταυτότητά του σε κάθε συζήτηση.
- Με βάση τα παραπάνω, η διαχείριση, διατηρεί το δικαίωμα μη δημοσίευσης σχολίων, χωρίς καμία άλλη προειδοποίηση.
- Επιπλέον σας τονίζουμε, ότι το ιστολόγιο, λειτουργεί σε εθελοντική βάση και ως εκ τούτου, τα σχόλια θα αναρτώνται μόλις αυτό καταστεί δυνατόν.
.jpg)
Σαν Σήμερα στην Ιστορία – 4 Φεβρουαρίου 1936 “Radium Girls”
“Πες μου ένα γεγονός και θα μάθω. Πες μου μια αλήθεια και θα πιστέψω. Πες μου όμως μια ιστορία, και θα μείνει στην καρδιά μου για πάντα.” – Steve Sabol, NFL Films
https://todayinhistory.blog/2019/02/04/february-4-1936-radium-girls/
^ ^ ^ ^ ^
“Δεν υπάρχει καμία δικαιολογία για μια τέτοια καθυστέρηση”, έγραψε ο Lippmann. “Οι γυναίκες πεθαίνουν. Αν ποτέ μια υπόθεση απαιτούσε άμεση εκδίκαση, είναι η περίπτωση πέντε ανάπηρων γυναικών που ΠΑΛΕΥΟΥΝ ΓΙΑ ΜΕΡΙΚΑ ΑΘΛΙΑ ΔΟΛΑΡΙΑ ΓΙΑ ΝΑ ΔΙΕΥΚΟΛΥΝΟΥΝ ΤΙΣ ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΗΜΕΡΕΣ ΤΟΥΣ ΣΤΗΝ ΓΗ. Αυτή είναι μια άκαρδη διαδικασία. Είναι άνανδρο, άδικο και σκληρό. Αυτή είναι μια υπόθεση που δεν απαιτεί προσήκουσες διαφορές, αλλά απλή, γρήγορη, άμεση δικαιοσύνη”. Walter Lippmann, New York World
Το 1922, μια ταμίας τράπεζας ονόματι Grace Fryer άρχισε να νιώθει πόνο στο σαγόνι της. Ήταν 23 ετών τότε και πολύ μικρή για να της πέσουν τα δόντια, ωστόσο αυτό συνέβαινε. Ο γιατρός της ήταν σε θέση να εντοπίσει το πρόβλημα, αλλά δεν μπορούσε να το εξηγήσει. Οι γνάθοι της Grace Fryer ήταν γεμάτες με τρύπες, που έμοιαζαν με ύφασμα που είχε φαγωθεί από σκόρο.
Στις 21 Δεκεμβρίου 1898, η Μαρί και ο Πιερ Κιουρί ανακάλυψαν το 88ο στοιχείο του Περιοδικού Πίνακα. Αυτό το νέο και ραδιενεργό στοιχείο ήταν το Ράδιο, ένα από τα “μέταλλα αλκαλικής γαίας”.
Το έργο της Κιουρί θα την έκανε την πρώτη γυναίκα που έλαβε το βραβείο Νόμπελ το 1906 και τον μοναδικό άνθρωπο που κέρδισε ποτέ δύο Νόμπελ, το 1911.
Έχουμε δει μερικές παράξενες τάσεις της ποπ κουλτούρας όλα αυτά τα χρόνια, από ανθρώπους που καταπίνουν χρυσόψαρα μέχρι να κάθονται σε στύλο, αλλά τίποτε δεν υπήρξε πιο περίεργο από την τρέλα που κυριαρχούσε με το ράδιο το 1904. Το ραδιενεργό αυτό στοιχείο υπήρξε ένα βιομηχανικό θαύμα, μια ιατρική θεραπεία. Οι εφημερίδες έπλεκαν το εγκώμιο του ραδίου, μιλώντας για τις πόλεις του μέλλοντος, όπου οι δρόμοι λάμπουν στο φως των λαμπτήρων ραδίου καθώς χαμογελαστοί θαμώνες εστιατορίων έπιναν έναν “υγρό ήλιο”. Τα παιχνίδια και οι χοροί με ράδιο παρουσίαζαν καλλιτέχνες, ντυμένους με κοστούμια που λάμπουν στο σκοτάδι. Ο χαμογελαστός αγρότης του μέλλοντος, όργωνε λαμπερά χωράφια. “Μπάρμαν, θα πάρω ένα Radium Highball”.
Οι σοβαροί γιατροί γνώριζαν από νωρίς επιτυχία σκοτώνοντας καρκινικά κύτταρα, ξεκινώντας μια τρελή τάση, όπου οι τσαρλατάνοι πωλούσαν κρέμες ραδίου, άλατα και υπόθετα ισχυριζόμενοι ότι θεραπεύουν τα πάντα, από ανικανότητα μέχρι ακμή μέχρι παραφροσύνη, ραχίτιδα, τερηδόνα και κονδυλώματα.
Αν και τότε δεν ήταν αισθητό, ένα πλεονέκτημα αυτής της τρέλας ήταν ότι η ζήτηση για ράδιο ξεπέρασε κατά πολύ την πραγματική παραγωγή. Οι τιμές εκτοξεύτηκαν στα 84.500 δολάρια ανά γραμμάριο μέχρι το 1915, που ισοδυναμεί με 1,9 εκατομμύρια δολάρια σήμερα. Οι αρχές προειδοποίησαν τους καταναλωτές να είναι σε επιφυλακή για ψεύτικο ράδιο, ενώ η επιχείρηση με πλαστά προϊόντα ραδίου εκτοξεύτηκε στα ύψη.
Ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος ξέσπασε το 1914. Δεν χρειάστηκε πολύς χρόνος για να αναγνωρίσουμε τα πλεονεκτήματα της λάμψης στα σκοτεινά όργανα. Ένας αριθμός εταιρειών εντάχθηκε για να καλύψει την ανάγκη, αλλά καμία δεν υπήρξε μεγαλύτερη από το US Radium και τη βαφή του που λάμπει στο σκοτάδι, την επονομαζόμενη “Udark”.
Εκατοντάδες γυναίκες δούλευαν στο εργοστάσιο της US Radium Orange στο New Jersey, ζωγραφίζοντας με το χέρι σε ρολόγια, σκοπευτικά όπλων και άλλα όργανα. Τα επίπεδα ραδιενέργειας ήταν τόσο μικρά ώστε να είναι αβλαβή για τους χρήστες αυτών των αντικειμένων, αλλά όχι τόσο για τους ανθρώπους που τα κατασκεύασαν.
ΟΙ ΕΠΙΒΛΑΒΕΙΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΑΣ ΗΤΑΝ ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΑΤΑΝΟΗΤΕΣ ΑΠΟ ΤΟ 1917, ΩΣΤΟΣΟ, ΟΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΑΥΤΕΣ ΑΠΟΚΡΥΠΤΟΝΤΑΝ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΕΡΓΑΤΕΣ ΤΟΥ ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟΥ. Οι βούρτσες από τρίχες καμήλας έτειναν να ανοίγουν και να απλώνουν με τη χρήση. Οι επόπτες ενθάρρυναν τις γυναίκες να ακονίζουν τις βούρτσες χρησιμοποιώντας χείλη και γλώσσες για ένα ωραίο, αιχμηρό σημείο. Το υλικό ήταν άοσμο και άγευστο, και μερικές γυναίκες δεν μπορούσαν να αντισταθούν στη διασκέδαση του να βάφουν νύχια και ακόμη και δόντια με τη φωτεινή μπογιά. ΟΙ ΜΟΝΕΣ ΠΑΡΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΟΛΟΥ ΑΥΤΟΥ ΤΟΥ ΡΑΔΙΟΥ, ΤΟΥΣ ΕΙΠΑΝ, ΘΑ ΗΤΑΝ ΟΤΙ ΘΑ ΑΠΟΚΤΟΥΣΑΝ ΡΟΔΑΛΑ ΜΑΓΟΥΛΑ.
Πληρώνονταν οκτώ σεντς το καντράν.
Το ΕΝΕΡΓΟ ΣΥΣΤΑΤΙΚΟ του “Undark” ήταν ΕΝΑ ΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΟ ΦΟΡΕΣ ΠΙΟ ΕΝΕΡΓΟ ΑΠΟ ΤΟ ΟΥΡΑΝΙΟ ΚΑΙ ΤΟΣΟ ΟΙ ΙΔΙΟΚΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ ΟΣΟ ΚΑΙ ΟΙ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΕΣ ΤΟ ΓΝΩΡΙΖΑΝ. Τα εργαστήρια της εταιρείας ήταν εξοπλισμένα με μολύβδινες οθόνες, μάσκες και λαβίδες, ενώ κυριολεκτικά όλα στο πάτωμα του εργοστασίου έλαμπαν.
Η Frances Splettscher ΠΕΘΑΝΕ το 1925 σε ηλικία 21 ετών, ΥΠΟΦΕΡΟΝΤΑΣ ΑΠΟ ΣΟΒΑΡΗ ΑΝΑΙΜΙΑ ΚΑΙ ΑΦΟΡΗΤΟΥΣ ΠΟΝΟΔΟΝΤΟΥΣ. ΚΑΠΟΙΑ ΣΤΙΓΜΗ ΕΝΑΣ ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΟΣ ΤΡΑΒΗΞΕ ΕΝΑ ΔΟΝΤΙ. ΕΝΑ ΤΜΗΜΑ ΤΟΥ ΣΑΓΟΝΙΟΥ ΤΗΣ ΑΠΟΚΟΛΛΗΘΗΚΕ ΜΑΖΙ ΤΟΥ. (!!!!!!!!!)
Οι γιατροί άρχισαν να υποψιάζονται ότι η κατάσταση της Grace Fryer μπορεί να σχετίζεται με την προηγούμενη εργασία της στο US Radium. Εκείνη την εποχή ήταν βαριά άρρωστη, ωστόσο ο “Ειδικός” του Πανεπιστημίου Κολούμπια Frederick Flinn Φλιν και ένας “Συνάδελφος” γνωμάτευσαν ότι ήταν “καλά στην υγεία της”.
Μόνο ΑΡΓΟΤΕΡΑ ΑΠΟΚΑΛΥΦΘΗΚΕ ΟΤΙ ΟΙ ΔΥΟ ΤΟΥΣ ΗΤΑΝ ΣΤΕΛΕΧΗ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ US RADIUM.
Αυτοί οι τύποι του US Radium πρέπει να ήταν κοινοί κακοποιοί. Στις αρχές της δεκαετίας του 1920, στελέχη της εταιρείας προσέλαβαν τον φυσιολόγο και καθηγητή του Χάρβαρντ Cecil Drinker για να αναφέρει τις συνθήκες εργασίας. Η ΑΝΑΦΟΡΑ ΤΟΥ Drinker ΠΕΡΙΓΡΑΦΕΙ ΤΙΣ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΙΚΑ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΕΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ, ΜΕ ΣΧΕΔΟΝ ΚΑΘΕ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟ ΝΑ ΥΠΟΦΕΡΕΙ ΑΠΟ ΣΟΒΑΡΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΑΙΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΟΣΤΩΝ.
Η έκθεση που κατατέθηκε στο Υπουργείο Εργασίας του Νιου Τζέρσεϋ παρέλειψε όλα αυτά, περιγράφοντας τις συνθήκες με λαμπερούς όρους (χωρίς ίχνος ειρωνείας ), υποστηρίζοντας ότι “κάθε κορίτσι χαίρει άκρας υγείας”.
Εν τω μεταξύ, έφθαναν και αναφορές για ασθένειες μεταξύ άλλων γυναικών .
Ο δικηγόρος Raymond Berry κατέθεσε μήνυση για λογαριασμό της Fryer το 1927, ενώ στην αγωγή προστέθηκαν άλλες τέσσερεις εργάτριες που ζητούσαν 250.000 δολάρια η καθεμιά για αποζημίωση.
Οι εφημερίδες τις ονόμασαν “τα κορίτσια του ραδίου”. Η υγεία και των πέντε εναγόντων χειροτέρευε ραγδαία, ενώ το ένα τέχνασμα μετά το άλλο χρησιμοποιούνταν για την καθυστέρηση της διαδικασίας. Με την πρώτη εμφάνιση στην αίθουσα του δικαστηρίου τον Ιανουάριο του 1928, ΚΑΜΙΑ ΔΕΝ ΜΠΟΡΟΥΣΕ ΝΑ ΣΗΚΩΣΕΙ ΟΥΤΕ ΤΟ ΧΕΡΙ ΤΗΣ ΓΙΑ ΝΑ ΔΩΣΕΙ ΟΡΚΟ. Η Grace Fryer ήταν εντελώς χωρίς δόντια εκείνη τη στιγμή, δεν μπορούσε να περπατήσει και χρειαζόταν ένα στήριγμα πλάτης ακόμα και για να κάθεται.
Μια άλλη εργάτρια, η Amelia “Mollie” Maggia, πέθανε στις 12 Σεπτεμβρίου 1922. Ήταν 26 ετών. Η κάτω γνάθος της Mollie αφαιρέθηκε τους τελευταίους μήνες της ζωής της, η “αιτία” του θανάτου υποτίθεται ότι ήταν η σύφιλη. Ο οδοντίατρος της Μόλι όμως δεν το πίστεψε. Ο Δρ Joseph Knef τοποθέτησε το οστό της γνάθου σε ένα κομμάτι οδοντικής μεμβράνης. Η εικόνα που προέκυψε έδειξε “παράλογα” επίπεδα ακτινοβολίας.
Η εκταφή της Mollie Maggia έγινε στις 15 Οκτωβρίου 1927 παρουσία ομάδων από έξι γιατρούς και δικηγόρους και από τις δύο πλευρές, των δύο κουνιάδων της και του πατέρα της, Valerio. Τα κόκκαλά της μιλούσαν και πέρα από τον τάφο – μιλούσαν λόγια που η ίδια δεν μπορούσε πια να πει. Στο @ιάο@ο με όσους δολοφονούν χαρακτήρες, ΟΙ ΓΙΑΤΡΟΙ ΒΡΗΚΑΝ ΜΗΔΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΦΙΛΗΣ. “Εξετάστηκε κάθε μέρος του ιστού και των οστών”, είπαν. “Και όλα έδειξαν στοιχεία ραδιενέργειας”.
Τα κορίτσια του ραδίου ήταν πολύ άρρωστα για να παρευρεθούν στην επόμενη ακρόαση τον Απρίλιο, όταν ο δικαστής διέταξε να συνεχιστεί μέχρι τον Σεπτέμβριο, μια πραγματική διευκόλυνση για αρκετούς μάρτυρες της εταιρείας που περνούσαν τα καλοκαίρια τους στην Ευρώπη.
Ο Walter Lippmann του “New York World” χαρακτήρισε τη διαδικασία μια “καταραμένη παρωδία της δικαιοσύνης”. “Δεν υπάρχει καμία δικαιολογία για μια τέτοια καθυστέρηση”, έγραψε ο Lippmann. “Οι γυναίκες πεθαίνουν. Αν ποτέ μια υπόθεση απαιτούσε άμεση εκδίκαση, είναι Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΠΕΝΤΕ ΑΝΑΠΗΡΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΠΟΥ ΠΑΛΕΥΟΥΝ ΓΙΑ ΜΕΡΙΚΑ ΑΘΛΙΑ ΔΟΛΑΡΙΑ ΓΙΑ ΝΑ ΔΙΕΥΚΟΛΥΝΟΥΝ ΤΙΣ ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΗΜΕΡΕΣ ΤΟΥΣ ΣΤΗΝ ΓΗ. Αυτή είναι μια άκαρδη διαδικασία. Είναι ΑΝΑΝΔΡΟ, άδικο και σκληρό. Πρόκειται για μια υπόθεση που δεν απαιτεί λεπτομερείς προσφυγές, αλλά για απλή, γρήγορη, άμεση δικαιοσύνη. ”
Η καθυστέρηση ήταν μια σκόπιμη και πονηρή τακτική και πέτυχε. Οι ενάγουσες αποδέχθηκαν έναν διακανονισμό 10.000 $ έκαστη συν νομικές αμοιβές και μια ετήσια πρόσοδο 600 $. Η συμφωνία έγινε με τη μεσολάβηση του ΔΙΚΑΣΤΗ William Clarke, ο οποίος ΗΤΑΝ ΜΕΤΟΧΟΣ ΤΗΣ ΕΝ ΛΟΓΩ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ (US Radium). Κανένας από τις ενάγουσες δεν έζησε αρκετά για να εξαργυρώσει περισσότερες από μία ή δύο επιταγές προσόδου.
Ο Δρ Sabin Arnold von Sochocky, ο εφευρέτης της μπογιάς, πέθανε από απλαστική αναιμία το 1928, θύμα δικής του δημιουργίας. Η ίδια η Μαρία Κιουρί πέθανε το 1934, δηλητηριασμένη από ακτινοβολία. Με χρόνο ημιζωής 1.600 ετών, τα εργαστηριακά της σημειωματάρια παραμένουν πολύ “καυτά” για να τα χειριστεί κανείς μέχρι σήμερα.
Η σύνθεση του ραδίου για πρώτη φορά έγινε δύο χρόνια αργότερα, στις 4 Φεβρουαρίου 1936. Θα ήθελε κανείς να ελπίζει ότι οι εργάτες και εργάτριες των εργοστασίων που χρησιμοποιούσαν το υλικό, δεν θα ενθαρρύνονταν πλέον να κάνουν τις βούρτσες τους αιχμηρές, με την γλώσσα τους.
(ο Θεός να αναπαύσει τα φτωχόπαιδά Του)